Help:IPA/Romansh: Difference between revisions

Content deleted Content added
No edit summary
Tags: Mobile edit Mobile web edit
Ushitarou (talk | contribs)
m top: Fixed typo
Tags: Mobile edit Mobile app edit Android app edit App full source
 
(24 intermediate revisions by 9 users not shown)
Line 1:
{{IPA key|H:IPA-RM}}
The charts below show how the [[International Phonetic Alphabet|International Phonetic Alphabet (IPA)]] represents [[Romansh language]] pronunciations in Wikipedia articles. For a guide to adding IPA characters to Wikipedia articles, see [[Template:IPA]] and {{section link|Wikipedia:Manual of Style/Pronunciation#Entering IPA characters}}.
 
See [[Romansh language#Phonology|Romansh phonology]] for a more thorough look at the sounds of Romansh.
 
{|style="background: none
Line 7 ⟶ 6:
| style="vertical-align:top;" |
{|class="wikitable"
!colspan=3"4"| [[Consonant]]s
|-
!colspan="2"| [[Help:IPA|IPA]]!!Examples!!English approximation
!Examples!!English approximation
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|b}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-buna.flac|'''b'''un;una|help=no}}, '''b'''ler
|'''b'''ike
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|d̪|d}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-dent.flac|'''d'''ent;|help=no}}, '''d'''ubel
|'''d'''one
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|dʑ}}</big><ref name="transcr">Also{{IPA|[dʑ]}} transcribedand as{{IPA|[tɕ]}} aare palatalalso stoprespectively transcribed as {{IPA|[ɟ]}} and {{IPA|[c]}} by some Romansh linguists.</ref>
|{{audio|Rm-sursilv-agid.flac|a'''g'''id;|help=no}}, '''''j'''et''
|''roughly like'' l'''awd'''ew (''[[British English]]'')
|similar to the /dʒ/ in '''j'''ab
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|f}}</big>
|'''f'''itg;, '''f'''lad;, {{audio|Roh-vallader-clav.ogg|cla'''v'''|help=no}}
|'''f'''ast
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ɡ}}</big>
|{{audio|Roh-sursilvan-gat.ogg|'''g'''at;|help=no}}, '''g'''alant
|'''g'''as
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|k}}</big>
|'''c'''arr;, ar'''ch'''ite'''c'''t;, {{audio|Rm-sursilv-aug.flac|au'''g''';|help=no}}, '''k'''ios'''c''';, '''q'''uai
|s'''c'''ar
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|l}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-lavar.flac|'''l'''avar;|help=no}}, mi'''ll'''i;, va'''l'''
|'''l'''ip
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ʎ}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-egl.flac|e'''gl''';|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-glieud.flac|'''gl'''ieud;|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-bigliet.flac|bi'''gl'''iet|help=no}}
|''roughly like'' mi'''lli'''on
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|m}}</big>
|'''m'''illi;, {{audio|Rm-sursilv-um.flac|u'''m'''|help=no}}
|'''m'''other
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|n}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-nanin.flac|'''n'''a'''n'''i'''n''';|help=no}}, o'''nn'''s
|'''n'''est
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ŋ}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-saung.flac|sau'''ng'''|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-lungatg.flac|lu'''n'''gatg|help=no}}
|lu'''ng'''; lu'''n'''ga
|si'''ng'''
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ɲ}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-bogn.flac|bo'''gn'''|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-gnierv.flac|'''gn'''ierv|help=no}}
|bo'''gn'''; '''gn'''erv
|''roughly like'' ca'''ny'''on
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|p}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-papetaria.flac|'''p'''ala'''p'''iri;etaria|help=no}}, a'''pp'''artament;, ver'''b'''
|s'''p'''in
|-
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|r}}</big><ref>Some dialects pronounce {{IPAblink|ʁ}}.</ref>
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|çʁ}}</big><ref name="dial">OnlyRealization invaries someamong dialects.</ref>
|'''r'''adical; ca'''rr'''; megl'''r'''a
|{{audio|Roh-sursilvan-roda.ogg|'''r'''oda|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-carr.flac|ca'''rr'''|help=no}}, megl'''r'''a
|''roughly like'' wa'''t'''er (''[[American English]]'') ''or French'' '''r'''ose
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|s̪|s}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-vossa.flac|vo'''ss'''a;|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-nus.flac|nu'''s'''|help=no}}
|'''s'''orry
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ʃ}}</big>
|'''sch'''anza;, {{audio|Rm-sursilv-glisch.flac|gli'''sch''';|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-puspei.flac|pu'''s'''pè;pei|help=no}}, '''s'''copo
|'''sh'''ip
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|t̪|t}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-teater.flac|'''t'''ea'''t'''er;|help=no}}, '''t'''i;, agi'''d'''
|s'''t'''ar
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|t̪͡s̪|ts}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-cefra.flac|'''c'''ifra;efra|help=no}}, belle'''zz'''a;, '''z'''unt
|ca'''ts'''
|-
| style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|tɕ}}</big><ref>Also transcribed as [c] by some Romansh linguists<name="transcr"/ref>
|{{audio|Roh-vallader-chasa.ogg|'''ch'''asa|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-tgamin.flac|'''tg'''amin|help=no}}
|'''ch'''asa; '''tg'''e
|s'''t'''ew (''British English'')
|similar to the /k/ in '''k'''ey
|-
| style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|v}}</big>
|{{audio|Roh-vallader-rumantsch.ogg|ruman'''tsch'''|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-tschetschapuorla.flac|'''tsch'''e'''tsch'''apuorla|help=no}}
|'''ch'''ipew
|-
| style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|v}}</big>
|{{audio|Roh-sursilvan-grava.ogg|gra'''v'''a|help=no}}, '''''w'''att''
|Ruman'''tsch'''
|'''ch'''ip
|-
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|v}}</big>
|gra'''v'''a; '''''w'''att''
|'''v'''ent
|-
| style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|z̪|z}}</big>
|{{audio|Roh-sursilvan-casa.ogg|ca'''s'''a;|help=no}}, {{audio|Rm-sursilv-rosa.flac|ro'''s'''a|help=no}}
|'''z'''ipper
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ʒ}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-sbagl.flac|'''s'''bagl;|help=no}}, '''S'''vizra;, bran'''sch'''a;, {{audio|Roh-sursilvan-grischun.ogg|Gri'''sch'''un|help=no}}
|mea'''s'''ure
|-
!colspan="34"|[[Semivowel]]sMarginal consonants
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|jh}}</big><ref>{{angbr|h}} is aspirated only in interjections and loanwords.</ref>
|{{audio|Roh-sursilvan-haluncs.ogg|'''h'''aluncs|help=no}}, '''h'''obi
|'''j'''uvel; Ital'''i'''a; '''''y'''ak''
|'''yh'''ouat
|-
!colspan="34"|Dialectal consonantconsonants
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|w}}</big>
|q'''u'''el; '''u'''al; '''''w'''alkman''
|'''w'''ine
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ç}}</big>
!colspan="3"|Marginal consonant
|{{audio|Roh-putèr-amih2.ogg|ami'''h'''|help=no}}
|'''h'''ue
|-
!colspan="4"|[[Semivowel]]s
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|h}}</big><ref>Only in interjections and loanwards.</ref>
|'''h'''aluncs; '''h'''obi
|'''h'''at
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|j}}</big>
!colspan="3"|Dialectal consonant
|{{audio|Roh-sursilvan-jeu.ogg|'''j'''uvel;eu|help=no}}, Ital'''i'''a;, '''''y'''ak''
|-
|'''hy'''atou
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|ç}}</big><ref>Only in some dialects.</ref>
|ami'''h'''
|'''h'''ue
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|w}}</big>
|{{audio|Roh-sursilvan-quel.ogg|q'''u'''el;|help=no}}, '''u'''al;, '''''w'''alkman''
|'''w'''ine
|}
|style="vertical-align:top;"|
{|class="wikitable"
!colspan=3"4"| [[Vowel]]s
|-
!colspan="2"| [[Help:IPA|IPA]]!!Examples!!English approximation
!Examples!!English approximation
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ä|a}}</big>
|{{audio|Roh-vallader-banc.ogg|b'''a'''nc;|help=no}}, cl'''a'''v
|''roughly like'' f'''a'''ther
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ə}}</big>&thinsp;~&thinsp;<big>{{IPAlink|ɐ}}</big><ref>This pronunciationPronunciation varies between the two realizations.</ref>
|{{audio|Roh-sursilvan-casa.ogg|cas'''a''';|help=no}}, {{audio|Roh-putèr-mellan.ogg|mell'''e'''n|help=no}}
|comm'''a''' ''or roughly like'' g'''u'''t
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|e}}</big>
|bl'''e'''r;, {{audio|Roh-sursilvan-pér.ogg|p'''é'''r|help=no}}
|''roughly like'' p'''a'''y
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ɛ}}</big>
|'''è''';, {{audio|Roh-sursilvan-pèr.ogg|p'''è'''r|help=no}}
|b'''e'''d
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|i}}</big>
|t'''i''';, {{audio|Rm-sursilv-historic.flac|h'''i'''stor'''i'''c|help=no}}
|s'''ee'''
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|oɔ}}</big>
|bir{{audio|Roh-putèr-pom.ogg|p'''o''';m|help=no}}, t'''o'''vrac
|t'''ooo'''ff
|''roughly like'' l'''aw''' (''[[British English]]'')
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ɔo}}</big>
|p{{audio|Rm-sursilv-biro.flac|bir'''o'''m;|help=no}}, t'''o'''cvra
|nl'''oaw'''t (''British English'')
|-
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|u}}</big><ref>Some dialects pronounce it as {{IPAblink|o}} or {{IPAblink|ʊ}}.</ref>
|style="text-align:center;"|<big>{{IPAlink|ho}}</big> ~ <refbig>Only in interjections and loanwards.{{IPAlink|ʊ}}</big><ref name="dial"/>
|b'''u'''n; '''u'''dir
|b'''u'''n, {{audio|Rm-sursilv-udir.flac|'''u'''dir|help=no}}
|t'''oo'''
|lut'''ngoo''';l lu''or'n' p'''u'''gall
|-
!colspan="34"|Dialectal vowels<ref>Only in [[Putèr]] and [[Vallader]] dialects and German wordsborrowings.</ref>
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ø}}</big>
|{{audio|Roh-vallader-chaschöl.ogg|chasch'''ö'''l|help=no}}, {{audio|Roh-putèr-ögl.ogg|'''ö'''gl|help=no}}
|chasch'''ö'''l
|''roughly like'' h'''u'''rt
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|y}}</big>
|{{audio|Roh-vallader-mür.ogg|m'''ü'''r|help=no}}, {{audio|Roh-putèr-bügl.ogg|b'''ü'''gl|help=no}}
|t'''ü'''
|''roughly like'' c'''u'''te (''American English'')
|-
|colspan="34" style="border-left: #fff solid 1px; border-right: #fff solid 1px" | &nbsp; 
|-
!colspan=3"4"| [[IPAInternational Phonetic Alphabet#Suprasegmentals|Suprasegmentals]]
|-
! colspan="2"|[[Help:IPA|IPA]]!!Examples!!English example
!Examples!!English approximation
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ˈ}}</big>
|{{audio|Roh-sursilvan-comba.ogg|'''com'''ba|help=no}} {{IPA|[ˈkɔmbɐ]}}
|'''bo'''ttle
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ˌ}}</big>
|'''li'''bra'''main'''bramain {{IPA|[ˌlibrəˈmaːinˌlibrəˈmaːi̯n]}}
|'''in'''to'''na'''tiontonation
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAIPAlink|.}}</big>
|g'''ïunïu'''nist {{IPA|[dʒidʑi.ˈunuˈniʃt]}}
|m'''oai'''
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|ː}}</big>
|{{audio|Rm-sursilv-dar.flac|d'''a'''r|help=no}} {{IPA|[daːr]}}
|''[[long vowel]]''
|-
|style="text-align:center;" colspan="2"|<big>{{IPAlink|◌̯}}</big><ref>Used to denote the second element of a [[falling diphthong]].</ref>
|{{audio|Rm-sursilv-cuort.flac|cu'''o'''rt|help=no}} {{IPA|[kuɔ̯rt]|}}
|Ruman no'''tschw'''
|}
|}
Line 205:
{{reflist}}
 
==See also==
{{IPA keys horizontal}}
*{{clc|Pages with Romansh IPA|pages}}
 
{{IPA keys horizontal}}
[[Category:International Phonetic Alphabet help|Romansh]]