Ribes: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica
m clean up
 
(32 versioni intermedie di 24 utenti non mostrate)
Riga 1:
{{nota disambigua}}
{{Tassobox
|nome = ''Ribes''
|statocons =
|immagine = Ribes_alpinum_-_berries_(aka).jpg
|didascalia = ''[[Ribes alpinum]]''
<!-- CLASSIFICAZIONE -->
|dominio = [[Eukaryota]]
|regno = [[Plantae]]
|sottoregno = [[Tracheobionta]]
|superdivisione = [[Spermatophyta]]
|superphylum =
|phylumdivisione = [[Magnoliophyta]]
|subphylum =
|infraphylum =
|microphylum =
|nanophylum =
|superclasse =
|classe = [[Magnoliopsida]]
|sottoclasse = [[Rosidae]]
|infraclasse =
|superordine =
|ordine = [[Rosales]]
|famiglia = '''Grossulariaceae'''
|sottordine =
|infraordine =
|superfamiglia =
|famiglia = [[Grossulariaceae]]
|sottofamiglia =
|tribù =
|sottotribù =
|genere = '''Ribes'''
|FIL? = x
|genereautore = [[Linneo|L.]], 1753
|regnoFIL = [[Plantae]]
|sottogenere =
|clade1 = [[Angiosperme]]
|specie =
|clade2 = [[Mesangiosperme]]
|sottospecie =
|clade3 = [[Eudicotiledoni]]
<!--CLASSIFICAZIONE FILOGENETICA-->
|clade4 = [[Eudicotiledoni centrali]]
|FIL? = X
|clade5 = [[Superrosidi]]
|ordineFIL = [[Saxifragales]]
|famigliaFIL = [['''Grossulariaceae]]'''
|genereFIL = '''Ribes'''
<!-- NOMENCLATURA BINOMIALE -->
|genereautoreFIL = [[Linneo|L.]], [[1753]]
|biautore =
|sinonimi = ''Botrycarpum'' <br><small>([[Achille Richard|A.Rich.]]) [[Édouard Spach|Spach]]</small><br>
|binome =
''Calobotrya'' <br><small>[[Édouard Spach|Spach]]</small><br>
|bidata =
''Cavaleriea'' <br><small>[[Augustin Abel Hector Léveillé|H.Lév.]]</small><br>
<!-- NOMENCLATURA TRINOMIALE -->
''Cerophyllum'' <br><small>[[Édouard Spach|Spach]]</small><br>
|triautore =
''Chrysobotrya'' <br><small>[[Édouard Spach|Spach]]</small><br>
|trinome =
''Coreosma'' <br><small>[[Édouard Spach|Spach]]</small><br>
|tridata =
''Grossularia'' <br><small>([[Joseph Pitton de Tournefort|Tourn.]]) [[Philip Miller|Mill.]]</small><br>
<!-- ALTRO -->
''Liebichia'' <br><small>[[Philipp Maximilian Opiz|Opiz]]</small><br>
|sinonimi =
''Oxyacanthus'' <br><small>[[François Fulgis Chevallier|Chevall.]]</small><br>
|nomicomuni =
''Rebis'' <br><small>[[Édouard Spach|Spach]]</small><br>
|suddivisione =
''× Ribelaria'' <br><small>[[Volodymyr Mykolaiovych Mezhenskyj|Mezhenskyj]]</small><br>
|suddivisione_testo =
''Ribesium'' <br><small>[[Friedrich Kasimir Medikus|Medik.]]</small><br>
''× Ribularia'' <br><small>[[Josef Holub|Holub]]</small><br>
''Robsonia'' <br><small>[[Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach|Rchb.]]</small><br>
''Limnobotrya'' <br><small>[[Per Axel Rydberg|Rydb.]]</small>
|suddivisione = [[Specie]]
|suddivisione_testo = * [[Specie di Ribes|Elenco delle specie di Ribes]]
}}
 
'''''Ribes''''' (<small>[[Linneo|L.]], [[1753]])</small> è unl'unico [[genere (tassonomia)|genere]] dellaappartenente alla [[famiglia (tassonomia)|famiglia]] delle '''Grossulariaceae''', diffuso nell'intero [[GrossulariaceaeEmisfero settentrionale|emisfero boreale]] ed in Sudamerica<ref name=":0">{{Cita web|url=http://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30002461-2|titolo=Ribes L.|sito=Plants of the World Online |editore=Royal Botanic Gardens, Kew |lingua=en|accesso=19 gennaio 2021}}</ref>.
 
Comprende piante coltivate a scopo alimentare (come il [[ribes rosso]], l'[[uva spina]], e il [[Ribes nigrum|cassis]] utilizzato in Francia per la [[crème de cassis]]) e a scopo ornamentale.
 
== Distribuzione e habitat ==
IlSono generearbusti ''Ribes'' è diffusodiffusi in quasi tutta l'[[Europa]] e in gran parte del [[Nordamerica]]. È presente anche in tutta l'[[Asia]] a nord di una linea che collega il [[Caucaso]] al [[Giappone]] meridionale, in aree ristrette del [[Nordafrica]] e lungo le [[Ande]] fino alla [[Terra del Fuoco (arcipelago)|Terra del Fuoco]].<ref>{{Cita web|url=https://books.google.it/books?id=y6KycaF1hRoC&pg=PA243&lpg=PA243&dq=ribes+spp+habitat&source=bl&ots=bFlzpNctZy&sig=ACfU3U0DvArw3_WZ-QCDypQTUu48rkX6Fg&hl=it&sa=X&ved=2ahUKEwiR9cDY9d_kAhVDJlAKHQaYACgQ6AEwBnoECAYQAQ#v=snippet&q=ribes%20&f=false|titolo=Ribes}}</ref>
 
== SistematicaTassonomia ==
{{vedi anche|Specie di Ribes}}
Secondo la classificazione [[Angiosperm Phylogeny Group|APG]], Grossulariaceae appartengono all'ordine delle [[Saxifragales|Sassifragali]] e in queste sono le più vicine, evolutivamente, alle [[Saxifragaceae|Sassifragacee]].<ref>{{Cita web|url=http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb|titolo=Ribes}}</ref>
=== Specie ===
Il genere ''Ribes'' comprende attualmente 192 specie<ref name=":0" /> ripartite, dall'inclusione del genere ''Grossularia'' al suo interno, in due diversi sottogeneri:
 
* [[Sottogenere]] ''Ribes'' (<small>[[Linneo|L.]], [[1753]])</small>
=== Tassonomia ===
* [[Sottogenere]] ''Grossularia'' <small>(([[Joseph Pitton de Tournefort|Tourn.]]) [[Philip Miller|Mill.]], [[1754]])</small>
Il genere ''Ribes'' comprende le seguenti specie:<ref>{{Cita web|url=http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Grossulariaceae/Ribes/|titolo=Ribes}}</ref>
[[File:USFWS ribes sanguineum (26123508822).jpg|thumb|200px|''[[Ribes sanguineum]]'' con ''[[Selasphorus rufus]]'']]
{{div col|strette}}
* [[Ribes acerifolium|''Ribes'' ''acerifolium'']] <small>Howell</small>
* [[Ribes aciculare|''Ribes'' ''aciculare'']] <small>Sm.</small>
* [[Ribes affine|''Ribes'' ''affine'']] <small>Kunth</small>
* [[Ribes albifolium|''Ribes'' ''albifolium'']] <small>Ruiz & Pav.</small>
* [[Ribes alpestre|''Ribes'' ''alpestre'']] <small>Wall. ex Decne.</small>
* [[Ribes alpinum|''Ribes'' ''alpinum'']] <small>L.</small>
* [[Ribes altissimum|''Ribes'' ''altissimum'']] <small>Turcz. ex Pojark.</small>
* [[Ribes amarum|''Ribes'' ''amarum'']] <small>McClatchie</small>
* [[Ribes ambiguum|''Ribes'' ''ambiguum'']] <small>Maxim.</small>
* [[Ribes americanum|''Ribes'' ''americanum'']] <small>Mill.</small>
* [[Ribes andicola|''Ribes'' ''andicola'']] <small>Jancz.</small>
* [[Ribes aureum|''Ribes'' ''aureum'']] <small>Pursh</small>
* [[Ribes austroecuadorense|''Ribes'' ''austroecuadorense'']] <small>Freire-Fierro</small>
* [[Ribes bicolor|''Ribes'' ''bicolor'']] <small>Phil.</small>
* [[Ribes binominatum|''Ribes'' ''binominatum'']] <small>A. Heller</small>
* [[Ribes bogotanum|''Ribes'' ''bogotanum'']] <small>Jancz.</small>
* [[Ribes bolivianum|''Ribes'' ''bolivianum'']] <small>Jancz.</small>
* [[Ribes brachybotrys|''Ribes'' ''brachybotrys'']] <small>(Wedd.) Jancz.</small>
* [[Ribes bracteosum|''Ribes'' ''bracteosum'']] <small>Douglas</small>
* [[Ribes burejense|''Ribes'' ''burejense'']] <small>F. Schmidt</small>
* [[Ribes caldasiensis|''Ribes'' ''caldasiensis'']] <small>Weigend</small>
* [[Ribes californicum|''Ribes'' ''californicum'']] <small>Hook. & Arn.</small>
* [[Ribes canescens|''Ribes'' ''canescens'']] <small>Pittier</small>
* [[Ribes canthariforme|''Ribes'' ''canthariforme'']] <small>Wiggins</small>
* [[Ribes carpaticum|''Ribes'' ''carpaticum'']] <small>Schult.</small>
* [[Ribes catamarcanum|''Ribes'' ''catamarcanum'']] <small>Jancz.</small>
* [[Ribes cereum|''Ribes'' ''cereum'']] <small>Douglas</small>
* [[Ribes ceriferum|''Ribes'' ''ceriferum'']] <small>Coville & Rose</small>
* [[Ribes chihuahuense|''Ribes'' ''chihuahuense'']] <small>Britton</small>
* [[Ribes ciliatum|''Ribes'' ''ciliatum'']] <small>Humb. & Bonpl. ex Roem. & Schult.</small>
* [[Ribes coloradense|''Ribes'' ''coloradense'']] <small>Coville</small>
* [[Ribes columbianum|''Ribes'' ''columbianum'']] <small>Cuatrec.</small>
* [[Ribes costaricense|''Ribes'' ''costaricense'']] <small>Weigend</small>
* [[Ribes costaricensis|''Ribes'' ''costaricensis'']] <small>Weigend</small>
* [[Ribes cruentum|''Ribes'' ''cruentum'']] <small>Greene</small>
* [[Ribes cucullatum|''Ribes'' ''cucullatum'']] <small>Hook. & Arn.</small>
* [[Ribes cuneifolium|''Ribes'' ''cuneifolium'']] <small>Ruiz & Pav.</small>
* [[Ribes curvatum|''Ribes'' ''curvatum'']] <small>Small</small>
* [[Ribes cynosbati|''Ribes'' ''cynosbati'']] <small>L.</small>
* [[Ribes davidii|''Ribes'' ''davidii'']] <small>Franch.</small>
* [[Ribes densiflorum|''Ribes'' ''densiflorum'']] <small>Phil.</small>
* [[Ribes diacanthum|''Ribes'' ''diacanthum'']] <small>Pall.</small>
* [[Ribes divaricatum|''Ribes'' ''divaricatum'']] <small>Douglas</small>
* [[Ribes dombeyanum|''Ribes'' ''dombeyanum'']] <small>(Spach) Jancz.</small>
* [[Ribes downingiana|''Ribes'' ''downingiana'']] <small>(A. Berger) Standl.</small>
* [[Ribes dugesii|''Ribes'' ''dugesii'']] <small>Greenm.</small>
* [[Ribes echinellum|''Ribes'' ''echinellum'']] <small>(Coville) Rehder</small>
* [[Ribes ecuadorense|''Ribes'' ''ecuadorense'']] <small>Jancz.</small>
* [[Ribes elegans|''Ribes'' ''elegans'']] <small>Jancz.</small>
* [[Ribes erectum|''Ribes'' ''erectum'']] <small>Freire-Fierro</small>
* [[Ribes erythrocarpum|''Ribes'' ''erythrocarpum'']] <small>Coville & Leiberg</small>
*[[Ribes fargesii|''Ribes'' ''fargesii'']] <small>Franch.</small>
*[[Ribes fasciculatum|''Ribes'' ''fasciculatum'']] <small>Siebold & Zucc.</small>
*[[Ribes formosanum|''Ribes'' ''formosanum'']] <small>Hayata</small>
*[[Ribes franchetii|''Ribes'' ''franchetii'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes fuyunense|''Ribes'' ''fuyunense'']] <small>T.C. Ku & F. Konta</small>
*[[Ribes giraldii|''Ribes'' ''giraldii'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes glabricalycinum|''Ribes'' ''glabricalycinum'']] <small>L.T. Lu</small>
*[[Ribes glabrifolium|''Ribes'' ''glabrifolium'']] <small>L.T. Lu</small>
*[[Ribes glaciale|''Ribes'' ''glaciale'']] <small>Wall.</small>
*[[Ribes glanduliferum|''Ribes'' ''glanduliferum'']] <small>A. Heller</small>
*[[Ribes glandulosum|''Ribes'' ''glandulosum'']] <small>Grauer</small>
*[[Ribes glutinosum|''Ribes'' ''glutinosum'']] <small>Benth.</small>
*[[Ribes gooddingii|''Ribes'' ''gooddingii'']] <small>M. Peck</small>
*[[Ribes gracillimum|''Ribes'' ''gracillimum'']] <small>Coville & Britton</small>
*[[Ribes grande|''Ribes'' ''grande'']] <small>Rose</small>
*[[Ribes grandisepalum|''Ribes'' ''grandisepalum'']] <small>Durán-Esp. & Avendaño</small>
*[[Ribes griffithii|''Ribes'' ''griffithii'']] <small>Hook. f. & Thomson</small>
*[[Ribes hendersonii|''Ribes'' ''hendersonii'']] <small>C.L. Hitchc.</small>
*[[Ribes henryi|''Ribes'' ''henryi'']] <small>Franch.</small>
*[[Ribes heterotrichum|''Ribes'' ''heterotrichum'']] <small>C.A. Mey.</small>
*[[Ribes himalense|''Ribes'' ''himalense'']] <small>Royle ex Decne.</small>
*[[Ribes hirtellum|''Ribes'' ''hirtellum'']] <small>Michx.</small>
*[[Ribes hirticaule|''Ribes'' ''hirticaule'']] <small>J.F. Macbr.</small>
*[[Ribes hirtum|''Ribes'' ''hirtum'']] <small>Willd. ex Roem. & Schult.</small>
*[[Ribes horridum|''Ribes'' ''horridum'']] <small>Rupr. ex Maxim.</small>
*[[Ribes hudsonianum|''Ribes'' ''hudsonianum'']] <small>Richardson</small>
*[[Ribes humile|''Ribes'' ''humile'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes hunanense|''Ribes'' ''hunanense'']] <small>Chang Y. Yang & C.J. Qi</small>
*[[Ribes incarnatum|''Ribes'' ''incarnatum'']] <small>Wedd.</small>
*[[Ribes incertum|''Ribes'' ''incertum'']] <small>J.F. Macbr.</small>
*[[Ribes indecorum|''Ribes'' ''indecorum'']] <small>Eastw.</small>
*[[Ribes inebrians|''Ribes'' ''inebrians'']] <small>Lindl.</small>
*[[Ribes inerme|''Ribes'' ''inerme'']] <small>Rydb.</small>
*[[Ribes integrifolium|''Ribes'' ''integrifolium'']] <small>Phil.</small>
*[[Ribes irriguum|''Ribes'' ''irriguum'']] <small>Douglas</small>
*[[Ribes kialanum|''Ribes'' ''kialanum'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes klamathense|''Ribes'' ''klamathense'']] <small>(Coville) Fedde</small>
*[[Ribes kolymense|''Ribes'' ''kolymense'']] <small>(Trautv.) Kom.</small>
*[[Ribes komarovii|''Ribes'' ''komarovii'']] <small>Pojark.</small>
*[[Ribes kunthii|''Ribes'' ''kunthii'']] <small>Berland.</small>
*[[Ribes laciniatum|''Ribes'' ''laciniatum'']] <small>Hook. f. & Thomson</small>
*[[Ribes lacustre|''Ribes'' ''lacustre'']] <small>(Pers.) Poir.</small>
*[[Ribes lasianthum|''Ribes'' ''lasianthum'']] <small>Greene</small>
*[[Ribes latifolium|''Ribes'' ''latifolium'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes laurifolium|''Ribes'' ''laurifolium'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes laxiflorum|''Ribes'' ''laxiflorum'']] <small>Pursh</small>
*[[Ribes lehmannii|''Ribes'' ''lehmannii'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes lentum|''Ribes'' ''lentum'']] <small>(M.E. Jones) Coville & Rose</small>
*[[Ribes leptanthum|''Ribes'' ''leptanthum'']] <small>A. Gray</small>
*[[Ribes leptosmum|''Ribes'' ''leptosmum'']] <small>(Coville) Standl.</small>
*[[Ribes leptostachyum|''Ribes'' ''leptostachyum'']] <small>Benth.</small>
*[[Ribes lobbii|''Ribes'' ''lobbii'']] <small>A. Gray</small>
*[[Ribes longiracemosum|''Ribes'' ''longiracemosum'']] <small>Franch.</small>
*[[Ribes luridum|''Ribes'' ''luridum'']] <small>Hook. f. & Thomson</small>
*[[Ribes luteynii|''Ribes'' ''luteynii'']] <small>Weigend</small>
*[[Ribes macrobotrys|''Ribes'' ''macrobotrys'']] <small>Ruiz & Pav.</small>
*[[Ribes macrostachyum|''Ribes'' ''macrostachyum'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes madrense|''Ribes'' ''madrense'']] <small>Coville & Rose</small>
*[[Ribes magellanicum|''Ribes'' ''magellanicum'']] <small>Poir.</small>
*[[Ribes malvaceum|''Ribes'' ''malvaceum'']] <small>Sm.</small>
*[[Ribes manshuricum|''Ribes'' ''manshuricum'']] <small>Kom.</small>
*[[Ribes marshallii|''Ribes'' ''marshallii'']] <small>Greene</small>
*[[Ribes maximowiczianum|''Ribes'' ''maximowiczianum'']] <small>Kom.</small>
*[[Ribes maximowiczii|''Ribes'' ''maximowiczii'']] <small>Batalin</small>
*[[Ribes menziesii|''Ribes'' ''menziesii'']] <small>Pursh</small>
*[[Ribes mescalerium|''Ribes'' ''mescalerium'']] <small>Coville</small>
*[[Ribes meyeri|''Ribes'' ''meyeri'']] <small>Maxim.</small>
*[[Ribes microphyllum|''Ribes'' ''microphyllum'']] <small>Kunth</small>
*[[Ribes missouriense|''Ribes'' ''missouriense'']] <small>Nutt.</small>
*[[Ribes mogollonicum|''Ribes'' ''mogollonicum'']] Greene
*[[Ribes montigenum|''Ribes'' ''montigenum'']] <small>McClatchie</small>
*[[Ribes moupinense|''Ribes'' ''moupinense'']] <small>Franch.</small>
*[[Ribes multiflorum|''Ribes'' ''multiflorum'']] <small>Kit. ex Schult.</small>
*[[Ribes nanophyllum|''Ribes'' ''nanophyllum'']] <small>Freire-Fierro & Endara</small>
*[[Ribes nelsonii|''Ribes'' ''nelsonii'']] <small>Coville & Rose</small>
*[[Ribes nemorosum|''Ribes'' ''nemorosum'']] <small>Phil.</small>
*[[Ribes nevadaense|''Ribes'' ''nevadaense'']] <small>Kellogg</small>
*[[Ribes nigrum|''Ribes'' ''nigrum'']] <small>L.</small>
*[[Ribes nitidissima|''Ribes'' ''nitidissima'']] <small>Neger</small>
*[[Ribes niveum|''Ribes'' ''niveum'']] <small>Lindl.</small>
*[[Ribes non-scriptum|''Ribes'' ''non-scriptum'']] <small>(A. Berger) Standl.</small>
*[[Ribes oligacanthum|''Ribes'' ''oligacanthum'']] <small>Eastw.</small>
*[[Ribes orientale|''Ribes'' ''orientale'']] <small>Desf.</small>
*[[Ribes orizabae|''Ribes'' ''orizabae'']] <small>Rose</small>
*[[Ribes ovalifolium|''Ribes'' ''ovalifolium'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes oxyacanthoides|''Ribes'' ''oxyacanthoides'']] <small>L.</small>
*[[Ribes pentlandii|''Ribes'' ''pentlandii'']] <small>Britton</small>
*[[Ribes petraeum|''Ribes'' ''petraeum'']] <small>Wulfen</small>
*[[Ribes pinetorum|''Ribes'' ''pinetorum'']] <small>Greene</small>
*[[Ribes polyanthum|''Ribes'' ''polyanthum'']] <small>Phil.</small>
*[[Ribes pringlei|''Ribes'' ''pringlei'']] <small>Rose</small>
*[[Ribes procumbens|''Ribes'' ''procumbens'']] <small>Pall.</small>
*[[Ribes pseudofasciculatum|''Ribes'' ''pseudofasciculatum'']] <small>K.S. Hao</small>
*[[Ribes pulchellum|''Ribes'' ''pulchellum'']] <small>Turcz.</small>
*[[Ribes punctatum|''Ribes'' ''punctatum'']] <small>Ruiz & Pav.</small>
*[[Ribes quercetorum|''Ribes'' ''quercetorum'']] <small>Greene</small>
*[[Ribes reniforme|''Ribes'' ''reniforme'']] <small>Nutt.</small>
*[[Ribes × robustum|''Ribes'' ''×'' ''robustum'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes roezlii|''Ribes'' ''roezlii'']] <small>Regel</small>
*[[Ribes rotundifolium|''Ribes'' ''rotundifolium'']] <small>Michx.</small>
*[[Ribes rubrisepalum|''Ribes'' ''rubrisepalum'']] <small>L.T. Lu</small>
*[[Ribes rubrum|''Ribes'' ''rubrum'']] <small>L.</small>
*[[Ribes rugosum|''Ribes'' ''rugosum'']] <small>Coville & Rose</small>
*[[Ribes ruizii|''Ribes'' ''ruizii'']] <small>Rehder</small>
*[[Ribes sanguineum|''Ribes'' ''sanguineum'']] <small>Pursh</small>
*[[Ribes sardoum|''Ribes'' ''sardoum'']] <small>Martelli</small>
*[[Ribes sativum|''Ribes'' ''sativum'']] <small>(Rchb.) Syme</small>
*[[Ribes saxatile|''Ribes'' ''saxatile'']] <small>Pall.</small>
*[[Ribes sericeum|''Ribes'' ''sericeum'']] <small>Eastw.</small>
*[[Ribes setchuense|''Ribes'' ''setchuense'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes setosum|''Ribes'' ''setosum'']] <small>Lindl.</small>
*[[Ribes soulieanum|''Ribes'' ''soulieanum'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes speciosum|''Ribes'' ''speciosum'']] <small>Pursh</small>
*[[Ribes spicatum|''Ribes'' ''spicatum'']] <small>Robson</small>
*[[Ribes steinbachiorum|''Ribes'' ''steinbachiorum'']] <small>Weigend & Binder</small>
*[[Ribes stenocarpum|''Ribes'' ''stenocarpum'']] <small>Maxim.</small>
*[[Ribes sucheziense|''Ribes'' ''sucheziense'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes takare|''Ribes'' ''takare'']] <small>D. Don</small>
*[[Ribes tenue|''Ribes'' ''tenue'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes texense|''Ribes'' ''texense'']] <small>(Coville & A. Berger) Standl.</small>
*[[Ribes thacherianum|''Ribes'' ''thacherianum'']] <small>(Jeps.) Munz</small>
*[[Ribes tianquanense|''Ribes'' ''tianquanense'']] <small>S.H. Yu & J.M. Xu</small>
*[[Ribes tortuosum|''Ribes'' ''tortuosum'']] <small>Benth.</small>
*[[Ribes trilobum|''Ribes'' ''trilobum'']] <small>Meyen</small>
*[[Ribes triste|''Ribes'' ''triste'']] <small>Pall.</small>
*[[Ribes tularense|''Ribes'' ''tularense'']] <small>(Coville) Fedde</small>
*[[Ribes uva-crispa|''Ribes'' ''uva-crispa'']] <small>L.</small>
*[[Ribes valdivianum|''Ribes'' ''valdivianum'']] <small>Phil.</small>
*[[Ribes van-fleetianum|''Ribes'' ''van-fleetianum'']] <small>(A. Berger) Standl.</small>
*[[Ribes velutinum|''Ribes'' ''velutinum'']] <small>Greene</small>
*[[Ribes viburnifolium|''Ribes'' ''viburnifolium'']] <small>A. Gray</small>
*[[Ribes victoris|''Ribes'' ''victoris'']] <small>Greene</small>
*[[Ribes vilmorinii|''Ribes'' ''vilmorinii'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes viridiflorum|''Ribes'' ''viridiflorum'']] <small>(Cheng) L.T. Lu & G. Yao</small>
*[[Ribes viridifolium|''Ribes'' ''viridifolium'']] <small>(Abrams) A. Heller</small>
*[[Ribes viscidulum|''Ribes'' ''viscidulum'']] <small>A. Berger</small>
*[[Ribes viscosissimum|''Ribes'' ''viscosissimum'']] <small>Pursh</small>
*[[Ribes viscosum|''Ribes'' ''viscosum'']] <small>Cels ex Dum.Cours.</small>
*[[Ribes watsonianum|''Ribes'' ''watsonianum'']] <small>Koehne</small>
*[[Ribes weberbaueri|''Ribes'' ''weberbaueri'']] <small>Jancz.</small>
*[[Ribes wolfii|''Ribes'' ''wolfii'']] <small>Rothr.</small>
*[[Ribes xizangense|''Ribes'' ''xizangense'']] <small>L.T. Lu</small>
{{div col end}}
[[File:Selasphorus rufus Ribes sanguineum.jpg|miniatura|220x220px|Selasphorus rufus sul Ribes sanguineum]]
 
Qui menzioniamo solo alcune specie, per la loro importanza o per la presenza in Italia:
Alcuni studiosi, preferiscono inserire le Grossulariacee nell'ordine delle [[Rosales|Rosali]].<ref>{{Cita web|url=http://www.catalogueoflife.org/dynamic-checklist/browse_taxa.php|titolo=Ribes}}</ref>
* ''[[Ribes alpinum]]'', il '''ribes alpino''', in Italia presente sulle Alpi, con frutti rossi aciduli;
* ''[[Ribes rubrum]]'', il '''ribes rosso''', con frutti rossi edibili, originario dell'Europa occidentale ma coltivato anche in Italia;
* ''[[Ribes nigrum]]'', il '''ribes nero''', con frutti neri edibili, originario di un vasto territorio dalla Francia alla Siberia; in Italia è coltivato;
* ''[[Ribes sativum]]'', il '''ribes bianco''', secondo alcuni semplice varietà del ribes rosso, con frutti però bianchi; coltivato per i frutti edibili;
* ''[[Ribes uva-crispa]]'', l{{'}}'''uva spina''', con frutti verdastri traslucidi edibili, presente in Italia anche allo stato spontaneo;
* ''[[Ribes aureum]]'', il '''ribes dorato''', con fiori gialli e frutti neri, originario del Nordamerica ma avventizio in varie località europee, alcune anche sulle Alpi italiane;
* ''[[Ribes multiflorum]]'', il '''ribes multifloro''' o ''ribes appenninico'', a frutti rossi, diffuso sulle montagne dell'Appennino e della Sardegna, nonché nei Balcani;
* ''[[Ribes petraeum]]'', il '''ribes delle pietraie''', a frutti rossi, spontaneo anche in Italia (Alpi e Appennino centro-settentrionale);
* ''[[Ribes sardoum]]'', il '''ribes sardo''', endemico di una ristretta zona in Sardegna.
 
=== Relazioni ===
Inoltre, alcuni preferiscono includere nelle Grossulariacee anche i generi ''[[Itea]]'' e ''[[Escallonia]]'', che APG che attribuisce rispettivamente alle due piccole famiglie delle [[Iteaceae]] e delle [[Escalloniaceae]].<ref>{{Cita web|url=https://www.itis.gov/index.html|titolo=Ribes}}</ref>
Secondo la moderna [[classificazione APG IV]] il [[Genere (tassonomia)|genere]] ''Ribes'', incluso nella [[Famiglia (tassonomia)|famiglia]] [[Grossulariaceae]], fa parte dell'[[Ordine (tassonomia)|ordine]] [[Saxifragales]], dove è il taxon più vicino, a livello evolutivo, alle [[Saxifragaceae]]<ref>{{Cita web|url=http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb|titolo=Ribes}}</ref>.
 
In passato invece, con la [[Sistema Cronquist|classificazione Cronquist]], le Grossulariacee, e quindi il genere ''Ribes'', venivano classificate all'interno dell'ordine [[Rosales]]. I generi ''[[Itea (botanica)|Itea]]'' e ''[[Escallonia]]'', qui inclusi nella classificazione tradizionale, sono stati inseriti dalla [[classificazione APG IV]] rispettivamente nelle due piccole famiglie di [[Iteaceae]] ed [[Escalloniaceae]]<ref>{{cita pubblicazione|autore=Wes Messinger|titolo=Molecular Systematic Studies in the Genus Ribes (Grossulariaceae) |lingua=EN|url=https://ir.library.oregonstate.edu/downloads/2j62s722h|data=18 novembre 1994|rivista=|editore=Department of Botany and Plant Pathology, [[Oregon State University]]|volume=|numero=}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://www.itis.gov/index.html|titolo=Ribes}}</ref>.
== Usi ==
=== Usi alimentari ===
{{Disclaimer|medico}}
Ribes è ottimo per il consumo fresco (come [[Succo di frutta|succhi]] e [[Macedonia di frutta|macedonie]] o semplicemente come [[Frutto|frutta fresca]]), la preparazione di confetture e liquori, dalla quale ne esistono tre colori:
 
== Coltivazione ==
* Il [[ribes rosso]] la quale ha l'azione antiossidante: il licopene e le antocianine. I frutti contengono delle fibre come la pectina e ha proprietà depurative, diuretiche, digestive e lassative. É consigliato usarlo in caso di reumatismi, gotta e calcoli renali.
Le specie del genere ''Ribes'' si propagano facilmente per talea, margotta o semina. Le talee daranno frutti in 2 o 3 anni, mentre la semina in 4-5 anni.
* Il [[ribes nero]] come quello rosso contiene le antocianine, ed è un potente antinfiammatorio e antiossidante. Può essere usato anche come antistaminico naturale contro le allergie.
* Il [[ribes bianco]] è meno ricco rispetto agli altri, ma contiene una fonte eccellente di vitamina C e di vitamina B6''',''' che può contribuire alla riduzione della stanchezza e dell’affaticamento.<ref>{{Cita web|url=https://www.melarossa.it/nutrizione/alimenti/ribes/|titolo=Ribes}}</ref>
 
== Usi ==
<br /><gallery>
File:Currants in isolation (15296707472).jpg
</gallery>
 
=== Usi terapeutici ===
{{Disclaimer|medico}}
Il Ribes è ottimo per il consumo fresco (come [[Succo di frutta|succhi]] e [[Macedonia di frutta|macedonie]] o semplicemente come [[Frutto|frutta fresca]]), la preparazione di confetture e liquori.
È consigliato per aumentare la resistenza dei capillari e per diminuirne la permeabilità. I suoi frutti sono ricchi di [[flavonoidi]], [[antociano|antociani]] e [[vitamina C]].<ref name = "Piamed">"Le piante medicinali", di Roberto Michele Suozzi, Newton&Compton, Roma, 1994, pag.37</ref>
 
È consigliato per aumentare la resistenza dei capillari e per diminuirne la permeabilità. I suoi frutti sono ricchi di [[flavonoidi]], [[antociano|antociani]] e [[vitamina C]].
 
Viene utilizzato anche per alleviare i disturbi delle allergie.<ref name="Piamed">Roberto Michele Suozzi, ''Le piante medicinali'', Newton&Compton, Roma, 1994, pag. 37.</ref>.
 
== Note ==
Riga 287 ⟶ 89:
 
== Bibliografia ==
* {{cita pubblicazione|autore=Wes Messinger|titolo=Molecular Systematic Studies in the Genus Ribes (Grossulariaceae) |lingua=EN|url=https://ir.library.oregonstate.edu/downloads/2j62s722h|data=18 novembre 1994|rivista=|editore=Department of Botany and Plant Pathology, [[Oregon State University]]|volume=|numero=}}
* Luciano Cretti, ''Ribes ad alberetto più frutti'', in ''Gardenia'', v. 54, 1988, pp.&nbsp;64–65.
* {{Cita pubblicazione|autore=Luciano Cretti|anno=1988|titolo=Ribes ad alberetto più frutti|rivista=Gardenia|numero=54|pp=64-65}}
 
== Altri progetti ==