Muscari: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
DaBot~itwiki (discussione | contributi)
m robot Aggiungo: lv:Muskares
m clean up
 
(76 versioni intermedie di 46 utenti non mostrate)
Riga 1:
{{S|pianteasparagaceae}}
{{Tassobox
|nome = ''Muscari''
|colore=lightgreen
|statocons =
|nome=Muscari
|immagine = Muscari Neglectum (Cremolino).jpg
|statocons=
|immaginedidascalia = ''[[Immagine:Muscari Neglectum.jpeg|220pxneglectum]]''
|didascalia=Muscari neglectum
<!-- CLASSIFICAZIONE: -->
|dominio = [[Eukaryota]]
|regno = [[Plantae]]
|sottoregno =
|superdivisione =
|divisione = [[Magnoliophyta]]
|sottodivisione =
|superclasse =
|classe = [[Liliopsida]]
|sottoclasse = Ninnis Flower
|infraclasse =
|superordine =
|ordine = [[Liliales]]
|sottordine =
|infraordine =
|superfamiglia =
|famiglia = [[Liliaceae]]
|sottofamiglia =
|tribù =
|sottotribù =
|genere = '''Muscari'''
|specie =
|sottogenere=
<!-- CLASSIFICAZIONE APG -->
|specie=
|FIL? = si
|sottospecie=
|regnoFIL=[[Plantae]]
|clade1=[[Angiosperme]]
|clade2=[[Mesangiosperme]]
|clade3=[[Monocotiledoni]]
|ordineFIL=[[Asparagales]]
|famigliaFIL=[[Asparagaceae]]
|sottofamigliaFIL=[[Scilloideae]]
|tribùFIL =
|genereFIL=Muscari
|genereautoreFIL=[[Philip Miller|Mill.]]
|specieFIL=
<!-- NOMENCLATURA BINOMIALE: -->
|biautore =
|binome =
|bidata =
<!-- NOMENCLATURA TRINOMIALE: -->
|triautore =
|trinome =
|tridata =
<!--CLASSIFICAZIONE FILOGENETICA-->
|FIL?=X
|ordineFIL=[[Asparagales]]
|famigliaFIL=[[Hyacinthaceae]]
<!-- ALTRO: -->
|sinonimi? =
|nomicomuni =
|sinonimi=
|suddivisione = [[Specie]]
|nomicomuni=
|suddivisione_testo =<div align=center>[[#Tassonomia|vedi testo]]</div>
|suddivisione=[[Specie]]
|suddivisione_testo=
vedi testo
}}
'''''Muscari''''' <small>[[Philip Miller|Mill.]]</small> è inun [[Genere (tassonomia)|genere]] di [[Plantae|piante]] della [[Famiglia (tassonomia)|famiglia]] delle [[HyacinthaceaeAsparagaceae|Asparagacee]].<ref>{{Cita (giàweb|url=https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:330271-2|titolo=Muscari incluso nelle [[Liliaceae]]), comprendente parecchie specie bulbose e numerose varietà con infiorescenze, disposte in spighe o racemi, tra l'azzurro e l'indacoMill. Tutte|editore= hannoKew inScience|sito=Plants comuneof ilthe [[bulbo]]World tunicatoOnline|lingua=en|accesso=23 esettembre le foglie strette e lunghe fino a 30cm.2024}}<br /ref>
Il nome di Muscari, venne attribuito da [[Charles de l'Écluse|C. Clusius]], per il tenue profumo somigliante a quello del muschio di alcune varietà.<br />
Tra i nomi volgari coi quali son note le varietà presenti in [[Italia]], ricordiamo: lampascione, muschino, pan del cucco, pentolino.
 
==Alcune specieDescrizione ==
Comprende specie bulbose con [[infiorescenza|infiorescenze]] disposte in spighe o racemi, tra l'azzurro e l'indaco. Tutte hanno in comune il [[bulbo]] tunicato e le foglie strette e lunghe fino a 30&nbsp;cm.<br />
Il nome di Muscari venne attribuito da [[Carolus Clusius|C. Clusius]], per il tenue profumo somigliante a quello del muschio di alcune specie.
 
==Tassonomia==
* ''[[Muscari armeniacum]]''
Il genere comprende le seguenti [[specie]]:<ref name="POWO">{{cita web|url=https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:330271-2|titolo=Muscari|sito=Plants of the World Online|editore=Royal Botanic Gardens, Kew|lingua=en|accesso=25 novembre 2021}}</ref>
* ''[[Muscari botryoides]]''
{{div col|strette}}
* ''[[Muscari comosum]]''
* ''[[Muscari gussoneiadilii]]'' <small>M.B.Güner & H.Duman</small>
* ''[[Muscari lafarinaealbiflorum]]'' <small>Hosni</small>
* ''[[Muscari neglectumalpanicum]]'' <small>Schchian</small>
* ''[[Muscari racemosumanatolicum]]'' <small>Cowley & Özhatay</small>
* ''[[Muscari armeniacum]]'' <small>H.J.Veitch</small>
* ''[[Muscari artvinense]]'' <small>Demirci & E.Kaya</small>
* ''[[Muscari atillae]]'' <small>Yıldırım</small>
* ''[[Muscari atlanticum]]'' <small>Boiss. & Reut.</small>
* ''[[Muscari aucheri]]'' <small>Baker</small>
* ''[[Muscari azureum]]'' <small>Fenzl</small>
* ''[[Muscari babachii]]'' <small>Eker & Koyuncu</small>
* ''[[Muscari baeticum]]'' <small>Blanca, Ruíz Rejón & Suár.-Sant.</small>
* ''[[Muscari bicolor]]'' <small>Boiss.</small>
* ''[[Muscari botryoides]]'' <small>Mill.</small>
* ''[[Muscari bourgaei]]'' <small>Baker</small>
* ''[[Muscari caucasicum]]'' <small>Baker</small>
* ''[[Muscari cazorlanum]]'' <small>C.Soriano, Rivas Ponce, R.Lozano & Ruíz Rejón</small>
* ''[[Muscari coeleste]]'' <small>Fomin</small>
* ''[[Muscari coeruleum]]'' <small>Losinsk.</small>
* ''[[Muscari commutatum]]'' <small>Guss.</small>
* ''[[Muscari comosum]]'' <small>Mill.</small>
* ''[[Muscari cycladicum]]'' <small>P.H.Davis & D.C.Stuart</small>
* ''[[Muscari discolor]]'' <small>Boiss. & Hausskn.</small>
* ''[[Muscari dolichanthum]]'' <small>Woronow & Tron</small>
* ''[[Muscari eburneum]]'' <small>D.C.Stuart</small>
* ''[[Muscari elmasii]]'' <small>Yıldırım</small>
* ''[[Muscari erdalii]]'' <small>Özhatay & Demirci</small>
* ''[[Muscari erzincanicum]]'' <small>Eker</small>
* ''[[Muscari fatmacereniae]]'' <small>Eker</small>
* ''[[Muscari fertile]]'' <small>Ravenna</small>
* ''[[Muscari filiforme]]'' <small>Ravenna</small>
* ''[[Muscari forniculatum]]'' <small>Fomin</small>
* ''[[Muscari ghouschtchiense]]'' <small>Böhnert</small>
* ''[[Muscari gussonei]]'' <small>Nyman</small>
* ''[[Muscari haradjianii]]'' <small>Briq. ex Rech.f.</small>
* ''[[Muscari heldreichii]]'' <small>Boiss.</small>
* ''[[Muscari hermonense]]'' <small>Ravenna</small>
* ''[[Muscari hierosolymitanum]]'' <small>Ravenna</small>
* ''[[Muscari inconstrictum]]'' <small>Rech.f.</small>
* ''[[Muscari inundatum]]'' <small>Yıldırım & Eker</small>
* ''[[Muscari kerkis]]'' <small>Karlén</small>
* ''[[Muscari kurdicum]]'' <small>Maroofi</small>
* ''[[Muscari latifolium]]'' <small>J.Kirk</small>
* ''[[Muscari lazulinum]]'' <small>Ravenna</small>
* ''[[Muscari longipes]]'' <small>Boiss.</small>
* ''[[Muscari longistylum]]'' <small>Hosni</small>
* ''[[Muscari macbeathianum]]'' <small>Kit Tan</small>
* ''[[Muscari maritimum]]'' <small>Desf.</small>
* ''[[Muscari massayanum]]'' <small>C.Grunert</small>
* ''[[Muscari matritense]]'' <small>Ruíz Rejón, Pascual, C.Ruíz Rejón, Valdés & J.L.Oliv.</small>
* ''[[Muscari microstomum]]'' <small>P.H.Davis & D.C.Stuart</small>
* ''[[Muscari mirum]]'' <small>Speta</small>
* ''[[Muscari muglaense]]'' <small>Eker, H.Duman & Yıldırım</small>
* ''[[Muscari nazimiyense]]'' <small>Yıld. & Kılıç</small>
* ''[[Muscari neglectum]]'' <small>Guss. ex Ten.</small>
* ''[[Muscari neumannii]]'' <small>Böhnert</small>
* ''[[Muscari olivetorum]]'' <small>Blanca, Ruíz Rejón & Suár.-Sant.</small>
* ''[[Muscari pallens]]'' <small>Fisch.</small>
* ''[[Muscari pamiryigidii]]'' <small>Eker</small>
* ''[[Muscari parviflorum]]'' <small>Desf.</small>
* ''[[Muscari pseudomuscari]]'' <small>Wendelbo</small>
* ''[[Muscari pseudopallens]]'' <small>Eker, Yıldırım & Armağan</small>
* ''[[Muscari pulchellum]]'' <small>Heldr. & Sartori ex Boiss.</small>
* ''[[Muscari sabihapinariae]]'' <small>Eroglu, Pinar & Fidan</small>
* ''[[Muscari salah-eidii]]'' <small>Hosni</small>
* ''[[Muscari sandrasicum]]'' <small>Karlén</small>
* ''[[Muscari savranii]]'' <small>Uysal & Dogu</small>
* ''[[Muscari serpentinicum]]'' <small>Yıldırım, Altioglu & Pirhan</small>
* ''[[Muscari sintenisii]]'' <small>Freyn</small>
* ''[[Muscari sivrihisardaghlarense]]'' <small>Yıld. & B.Selvi</small>
* ''[[Muscari spreitzenhoferi]]'' <small>Vierh.</small>
* ''[[Muscari stenanthum]]'' <small>Freyn</small>
* ''[[Muscari tabrizianum]]'' <small>Böhnert</small>
* ''[[Muscari tauricum]]'' <small>Demirci, Özhatay & E.Kaya</small>
* ''[[Muscari tavoricum]]'' <small>Ravenna</small>
* ''[[Muscari tenuiflorum]]'' <small>Tausch</small>
* ''[[Muscari tijtijense]]'' <small>Böhnert</small>
* ''[[Muscari turcicum]]'' <small>Uysal, Ertugrul & Dural</small>
* ''[[Muscari tuzgoluense]]'' <small>Yıld.</small>
* ''[[Muscari vanense]]'' <small>Uysal</small>
* ''[[Muscari vuralii]]'' <small>Bagci & Dogu</small>
* ''[[Muscari wallii]]'' <small>Rech.f.</small>
* ''[[Muscari weissii]]'' <small>Freyn</small>
 
{{div col end}}
==Uso==
 
=== Alcune specie ===
*Viene coltivata come [[pianta ornamentale]] nei giardini per ottenere macchie di colore.
<gallery>
*In alcune regioni del sud [[Italia]] il [[bulbo]] del lampascione (''Muscari comosum''), viene usato cotto per la preparazione di ricette tradizionali.
Image:Muscari armeniacum1.jpg|''[[Muscari armeniacum]]''
Image:Muscari.botryoides01.jpg|''[[Muscari botryoides]]''
Image:Muscari latifolium.jpg|''[[Muscari latifolium]]''
Image:Muscari neglectum0.jpg|''[[Muscari neglectum]]''
</gallery>
 
==Usi==
*Viene coltivata come [[pianta ornamentale]] nei giardini per ottenere macchie di colore<ref>{{Cita web|url=https://www.edendeifiori.it/24/il-muscari.php|titolo=Muscari: Coltivazione e Cura|autore=Patrizia|sito=L'eden di Fiori e Piante|data=2009-04-25|lingua=it|accesso=28 novembre 2021}}</ref>.
*In Friuli Venezia Giulia l'infiorescenza viene usata per dipingere il guscio delle uova sode in occasione delle festività pasquali. Nell'area fra i fiumi Isonzo e Timavo ([[Bisiacaria]]) la pianta viene chiamata con il nome dialettale "''pituraovi''", che significa "dipingiuova".
 
== Note ==
<references/>
 
== Voci correlate ==
*[[Giardinaggio]]
*[[Floricoltura]]
*[[Pianta ornamentale]]
*[[Specie botaniche in Italia]]
 
==Altri progetti==
{{interprogetto|commons=Muscari}}
 
== Collegamenti esterni ==
* {{Collegamenti esterni}}
 
{{Portale|botanica}}
[[Categoria:Hyacinthaceae]]
[[Categoria:Piante ornamentali]]
 
[[Categoria:Scilloideae]]
[[cs:Modřenec]]
[[Categoria:Piante erbacee ornamentali]]
[[de:Traubenhyazinthen]]
[[Categoria:Taxa classificati da Philip Miller]]
[[en:Grape hyacinth]]
[[es:Muscari]]
[[fa:کلاغک]]
[[fr:Muscari]]
[[hsb:Kitelnička]]
[[ja:ムスカリ]]
[[la:Muscari]]
[[lt:Žydrė]]
[[lv:Muskares]]
[[nds-nl:Druufhyacint]]
[[nl:Druifhyacint]]
[[pl:Szafirek]]
[[pt:Muscari]]
[[sv:Pärlhyacintsläktet]]