Città romane
insediamento di epoca romana
Elenco delle città romane.
Province africane
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Alexandrea ad Aegyptum | الإسكندرية, al-Iskandariyya (in it., Alessandria d'Egitto |
| Antinoopolis | Shekh Abade |
| Apollinopolis | Edfu |
| Leontopolis | Tell el-Muqdam |
| Memphis | Mitahina |
| Thebae | tra Luxor e Karnak |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Bona | Annaba |
| Carthago | Cartagine |
| Hadrumetum | سوسة, Sūsa |
| Leptis Magna | صبراته (Şabrātah) |
| Oea | Tripoli |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Berenice | بنغازي, Banghāzī (in it., Bengasi) |
| Apollonia | الجبل الأخضر), Gebel al Akhdar |
| Cyrene | Shahhat |
| Gortyna | Gortina |
| Paraetonium | مرسى مطروح, Marsā Maṭrūḥ |
| Ptolemais | طلميثة, Tolmeitha |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Cesarea in Mauritania | شرشاﻝ, Sharshāl |
| Colonia Iulia Valentia Banasa | Banasa |
| Icosium | Algeri |
| Sitifis | Setif |
| Tingis | طنجة, Tanja (in it., Tangeri) |
| Volubilis | Qsar Fir'awn |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aurasius | Aurès |
| Bona | Annaba |
| Cirta | Qusantînah (in it., Costantina) |
| Hippo Regius | Ippona |
| Lambaesis | Lambèse |
| Rusicadae | Skikda |
| Theveste | Tebessa |
Province balcaniche
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Athenae | Αθήνα, Athína (in it., Atene) |
| Corinthus | Κόρινθος, Kórinthos (in it., Corinto) |
| Olympia | Ολυμπία, Olympí'a (in it., Olimpia) |
| Sparta | Σπάρτη, Spàrti (in it., Sparta) |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Actium | Άκτιο (in it., Azio) |
| Ambracia | Arta |
| Corcyra | Kerkyra (in it., Corfù) |
| Dodona | Dodoni |
| Oricum | Orikon |
| Photice | Paramithia |
Province danubiane
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Ad Media | Mehadia |
| Alburnus Maior | Roşia Montană |
| Apulum | Alba Iulia |
| Buridava | Stolniceni |
| Colonia Ulpia Traiana Sarmizegetusa | Sarmizegetusa |
| Napoca | Cluj-Napoca |
| Potaissa | Turda |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Acruvium | Kotor (in it., Cattaro) |
| Aenona | Nin (in it., Nona) |
| Aequum | Čitluk, vicino a Sinj (in it., Signo) |
| Alvona | Albona |
| Aspalathos | Split (in it., Spalato) |
| Bigeste | Labin (in it., Albona) |
| Bona | Blagaj |
| Burnum | Chistagne |
| Corcyra | Korčula (in it., Curzola) |
| Dulcinium | Ulcinj (in it., Dulcigno) |
| Dyrrachium | Durrës (in it., Durazzo) |
| Iader | Zadar (in it., Zara) |
| Issa | Vis (in it., Lissa) |
| Lissus | Lezhë (in it., Alessio) |
| Oneum | Omiš (in it., Almissa) |
| Rhizinium | Risan (in it., Risano) |
| Raetinium | Bihać |
| Salona | Solin |
| Scardona | Skradin (in it., Scardona) |
| Scodra | Shkodër (in it., Scutari) |
| Senia | Senj (in it., Segna) |
| Tarsatica | Trsat (in it., Tersatto) |
| Tragurium | Traù |
| Vegium | Karlobag (in it., Carlopago) |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Bononia | Vidin |
| Callatis | Mangalia |
| Marcianopolis | Devnya |
| Naissus | Niš |
| Nicopolis ad Istrum | Nikup |
| Novae | Svishtov |
| Odessus | Varna) |
| Oescus | Gigen |
| Ratiaria | Archar |
| Remesiana | Bela Palanka |
| Singidunum | Belgrado |
| Troesmis | Turcoaia |
| Viminacium | Kostolac |
| Tomis | Constanţa |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Ad Anisum | Radstadt |
| Celeia | Celje |
| Iuvavum | Salzburg (in it., Salisburgo) |
| Lauriacum | Enns |
| Lincium | Linz |
| Ovilavis | Wels |
| Poedicum | Bruck an der Mur |
| Tergolape | Mösendorf |
| Virunum | Maria Saal |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aquincum | Budapest |
| Brigetio | Szöny |
| Carnuntum | Altenburg-Petronell |
| Mursa | Osijek |
| Poetovio | Ptuj |
| Scarbanzia | Sopron |
| Savaria | Szombathely |
| Sirmio | Sremska Mitrovica |
| Siscia | Sisak |
| Sopianae | Pecs |
| Vindobona | Vienna |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Abudiacum | Epfach |
| Abusina | Eining |
| Ad Fines | Pfyn |
| Aeni Pons | Innsbruck |
| Alae | Aalen |
| Arbor Felix | Arbon |
| Augusta Vindelicorum | Augsburg (in it., Augusta) |
| Aquilea | Heidenheim an der Brenz. |
| Bilitio | Bellinzona |
| Biriciana | Weissenburg |
| Bivium | Bivio |
| Brigantium | Bregenz |
| Cambodunum | Kempten im Allgäu |
| Castra Batava | Passau (in it., Passavia) |
| Castra Regina | Regensburg (in it., Ratisbona) |
| Clunia | Feldkirch e Balzers |
| Curia | Coira |
| Foetes | Füssen |
| Guntia | Günzburg |
| Gamundia Romana | Schwäbisch Gmünd |
| Lapidaria | Andeer |
| Parthanum | Partenkirchen |
| Sorviodurum | Straubing |
Province galliche
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aginnum | Agen |
| Aquæ Tarbellicæ, D'Acs | Dax |
| Avaricum | Bourges |
| Augusta Auscorum | Auch |
| Augustonemetum | Clermont-Ferrand |
| Augustoritum | Limoges |
| Burdigala | Bordeaux |
| Divona Cadurcorum | Cahors |
| Limonum | Poitiers |
| Mediolanum Santonum | Saintes |
| Vesuna | Périgueux |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Atuatuca Tungrorum | Tongres |
| Augusta Suessionum | Soissons |
| Augusta Treverorum | Trier (in it.: Treviri) |
| Augusta Viromanduorum | San Quintino |
| Augustomagus | Senlis |
| Bagacum | Bavay |
| Bononia | Boulogne-sur-Mer |
| Caesaromagus | Beauvais |
| Camaracum | Cambrai |
| Catalaunum | Châlons-en-Champagne |
| Diuodurum | Metz |
| Durocortorum | Reims |
| Samarobriva | Amiens |
| Nemetacum | Arras |
| Tullum | Toul |
| Verdunum | Verdun |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Andemantunnum | Langres |
| Augustobona | Troyes |
| Augustodunum | Autun |
| Augustodurum | Bayeux |
| Cabillonum | Chalon-sur-Saône |
| Caesarodunum | Tours |
| Cenabum Aureliani | Orléans |
| Condate Riedonum | Rennes |
| Gesocribate | Brest |
| Iuliomagus | Angers |
| Lugdunum | Lyon (in it. Lione) |
| Lutetia Parisiorum | Paris (in it. Parigi) |
| Portus Namnetum | Nantes |
| Rotomagus | Rouen |
| Segusiavorum | Feurs |
| Suindinum | Le Mans |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aginum | Agen |
| Aquae Sextiae | Aix-en-Provence |
| Arausio | Orange |
| Arelate | Arles |
| Baeterrae | Béziers |
| Carcaso | Carcassonne |
| Forum Julii | Fréjus |
| Gratianopolis | Grenoble |
| Massilia | Marseille (in it. Marsiglia) |
| Narbo Martius | Narbonne (in it. Narbona) |
| Nemausus | Nîmes |
| Tolosa | Toulouse (in it. Tolosa) |
| Valentia | Valence |
| Vienna | Vienne |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Albaniana | Alphen aan den Rijn |
| Atuatuca Tungrorum | Tongeren |
| Bonna | Bonn |
| Castra Vetera | Xanten |
| Colonia Agrippinensis | Köln am Rhein (it. Colonia sul Reno, fr. e ing. Cologne) |
| Coriovallum | Heerlen |
| Lugdunum Batavorum | Katwijk |
| Trajectum ad Rhenum | Utrecht |
| Ulpia Noviomagus Batavorum | Nimega |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Alisinensium | Wimpfen |
| Arae Flaviae | Rottweil |
| Argentoratae e poi Strate Burgum |
Strasbourg (in it. Strasburgo) |
| Aquae | Baden-Baden |
| Auderiensium | Dieburg |
| Aquae Mattiacae | Wiesbaden |
| Augusta Raurica | nei pressi di Basilea |
| Borbetomagus | Worms |
| Lopodunum | Ladenburg |
| Mogontiacum | Mainz (in it. Magonza) |
| Noviomagus | Spira |
| Nida | Frankfurt am Main (in it. Francoforte sul Meno) |
| Sumelocenna | Rottenburg am Neckar |
| Vesontio | Besançon (in it. Besanzone) |
| Vindonissa | Windisch |
Province iberiche
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Astigi | Écija |
| Corduba | Córdoba (in it. Cordova |
| Gades | Cádiz (in it. Cadice) |
| Hispalis | Sevilla (in it. Siviglia) |
| Italica | Santiponce |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aeminium | Coimbra |
| Aquae Flaviae | Chaves |
| Augustobriga | Talavera la Vieja |
| Caesarobriga | Talavera de la Reina |
| Conimbriga | Condeixa-a-Velha (cf. Coimbra) |
| Ebora Liberalitas Julia | Évora |
| Emerita Augusta | Mérida |
| Lucus Augusta | Lugo |
| Norba Caesarina | Cáceres |
| Metelinum | Medellin |
| Olisipo | Lisbona |
| Pax Julia | Beja |
| Portus Cale | Oporto |
| Salamantica | Salamanca |
| Scallabis | Santarém |
| Vipasca | Aljustrel |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Asturica Augusta | Astorga |
| Baetulo | Badalona |
| Barcino | Barcelona (in it. Barcellona) |
| Bracara Augusta | Braga |
| Bilbilis | Calatayud |
| Brigantium | La Coruña |
| Caesaraugusta | Zaragoza (in it. Saragozza) |
| Carthago Nova | Cartagena |
| Emporiae | Ampurias |
| Flaviobriga | Castro-Urdiales |
| Iliberris | Granada (in it. Granata) |
| Legio | León |
| Osca | Huesca |
| Pompaelo | Pamplona |
| Segovia | Segovia |
| Tarraco | Tarragona |
| Toletum | Toledo |
| Valentia | Valencia (in it. Valenza) |
Province e regioni italiche (italiane)
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Ad Duodecimum | San Didero |
| Cesao | Cesana Torinese |
| Ocelo | Lesseau |
| Excingomagus | Exilles |
| Segusium | Susa |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Axima | Aîme |
| Darantasia | Moûtiers |
| Drusomagus | Sierre |
| Octodurus | Martigny |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Brigantium | Briançon |
| Brigomagus | Briançonnet |
| Cemenelum | Cimiez (in it. Cimella) |
| Civitas Ebrodunensium | Embrun |
| Nicaea | Nizza |
| Portus Herculis Monaeci | Monaco |
| Salinae | Castellane |
| Sanitium | Senez |
| Vintium | Vence |
| Pedona | Borgo San Dalmazzo |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aeclanum | Mirabella Eclano |
| Aequum Tuticum | Ariano Irpino |
| Ausculum | Ascoli Satriano |
| Barium | Bari |
| Brundisium | Brindisi |
| Callipolis | Gallipoli |
| Canusium | Canosa di Puglia |
| Caudium | Montesarchio |
| Compsa | Conza della Campania |
| Ergitium | San Severo |
| Herdoniae | Ordona |
| Hydruntum | Otranto |
| Luceriae | Lucera |
| Lupiae | Lecce |
| Matinum | Mattinata |
| Sipontum | Siponto |
| Tarentum | Taranto |
| Uria (Hyria) | Oria |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Atina | Atena Lucana |
| Consilinum | Padula, località Civita |
| Consentia | Cosenza |
| Croton | Crotone |
| Grumentum | Grumento Nova |
| Marcellana | Sala Consilina |
| Paestum (Paistom/Poseidonia) | Paestum |
| Potentia | Potenza |
| Rhegium | Reggio Calabria |
| Scylacium | Squillace |
| Taurianum | Palmi, località Taureana |
| Tegianum | Teggiano |
| Velia (Elea/Hyele) | Ascea |
| Volcei | Buccino |
| Vibo Valentia (Hipponion) | Vibo Valentia |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aesernia | Isernia |
| Alba Fucens | sito archeologico nei pressi di Avezzano |
| Amiternum | sito archeologico nei pressi dell'Aquila |
| Anxanum | Lanciano |
| Aufidena | Alfedena |
| Beneventum | Benevento |
| Bovianum | Boviano |
| Cluviae | Casoli |
| Corfinium | Corfinio |
| Fidenae | Fidene |
| Interamnia Capitanata | Termoli |
| Jovanum | Montenerodomo |
| Histonium | Vasto |
| Marruvium | San Benedetto dei Marsi |
| Nomentum | Mentana |
| Nursia | Norcia |
| Peltuinum | Prata d'Ansidonia |
| Ortona | Ortona |
| Ostia Aterni | Pescara |
| Reate | Rieti |
| Sublaqueum | Subiaco |
| Sulmo | Sulmona |
| Superaequum | Castelvecchio Subequo |
| Teate | Chieti |
| Tibur | Tivoli |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Ancona | Ancona |
| Asculum Picenum | Ascoli Piceno |
| Auximum | Osimo |
| Cingulum | Cingoli |
| Cluana | Portocivitanova |
| Firmum | Fermo |
| Hadria | Atri |
| Helvia Recina | Macerata-Recanati |
| Interamnia Praetutia | Teramo |
| Numana | Numana |
| Septempeda | San Severino Marche |
| Tolentinum | Tolentino |
| Trea | Treia |
| Urbs Salvia | Urbisaglia |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aesis | Jesi |
| Ameria | Amelia |
| Asisium | Assisi |
| Camerinum | Camerino |
| Fanum Fortunae | Fano |
| Fulginium | Foligno |
| Hispellum | Spello |
| Iguvium | Gubbio |
| Interamnia Nahars | Terni |
| Matelica | Matelica |
| Mevania | Bevagna |
| Narnia Nahars | Narni |
| Nuceria Camellaria | Nocera Umbra |
| Pisaurum | Pesaro |
| Prolaqueum | Pioraco |
| Sarsina | Sarsina |
| Sena Gallica | Senigallia |
| Sestinum | Sestino |
| Spoletum | Spoleto |
| Suasa | Castelleone di Suasa |
| Tadinum | Gualdo Tadino |
| Tifernum Tiberinum | Città di Castello |
| Tuder | Todi |
| Urvinum Metaurense | Urbino |
| Vettona | Bettona |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Arretium | Arezzo |
| Caer | Cerveteri |
| Clusium | Chiusi |
| Faesulae | Fiesole |
| Florentia | Firenze |
| Fregenae | Fregene |
| Ilva Insula | Isola d'Elba |
| Luca | Lucca |
| Perusia | Perugia |
| Pisae | Pisa |
| Pistoriae | Pistoia |
| Saena | Siena |
| Tarquinii | Tarquinia |
| Volaterrae | Volterra |
| Volsinii | Bolsena |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Ariminum | Rimini |
| Bononia | Bologna |
| Caesena | Cesena |
| Faventia | Faenza |
| Fidentia | Fidenza |
| Forum Livii | Forlì |
| Mutina | Modena |
| Parma | Parma |
| Placentia | Piacenza |
| Ravenna | Ravenna |
| Regium Lepidi | Reggio nell'Emilia |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Albingaunum | Albenga |
| Albintimilium | Ventimiglia |
| Bobium | Bobbio |
| Dertona | Tortona |
| Genua | Genova |
| Hasta | Asti |
| Luna | Luni |
| Nicaea | Nizza |
| Savo | Savona |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Acelum | Asolo |
| Acerrae | Pizzighettone |
| Atria | Adria |
| Altinum | Quarto d'Altino |
| Aquileia | Aquileia |
| Ateste | Este |
| Bauzanum | Bolzano |
| Bellunum | Belluno |
| Brixia | Brescia |
| Ceneta | Ceneda |
| Clodia | Chioggia |
| Cremona | Cremona |
| Eraclea | Eraclea |
| Equilium | Jesolo |
| Feltria | Feltre |
| Forum Iulii | Cividale del Friuli |
| Iulium Carnicum | Zuglio |
| Julia Concordia Sagittaria | Concordia Sagittaria |
| Mantua | Mantova |
| Opitergium | Oderzo |
| Parentium | Parenzo |
| Patavium | Padova |
| Pola | Pola |
| Pons Drusi | Bolzano |
| Portus Naonis | Pordenone |
| Tarvisium | Treviso |
| Terentianus | Trenzano |
| Tergeste | Trieste |
| Tridentum | Trento |
| Utinum | Udine |
| Verona | Verona |
| Vicentia | Vicenza |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aquae Bormiae | Bormio |
| Aquae Statelliae | Acqui Terme |
| Ardicium/Arsitium | Busto Arsizio |
| Argentia | Gorgonzola |
| Augusta Praetoria | Aosta |
| Augusta Taurinorum | Torino |
| Bergomum | Bergamo |
| Bilitio | Bellinzona |
| Cassium | Cassano d'Adda |
| Ciavenna | Chiavenna |
| Civitas Camunnorum | Cividate Camuno |
| Cixinusculum | Cernusco sul Naviglio |
| Cixate | Cesate |
| Colonia super Lambrum | Cologno Monzese |
| Novum Comum | Como |
| Cothoneum | Codogno |
| Augusta Eporedia | Ivrea |
| Hasta | Asti |
| Iria/Forum Iulii Iriensium | Voghera |
| Laumellum | Lomello |
| Laus Pompeia | Lodi Vecchio |
| Ledegnanum/Licinianum | Legnano |
| Leucerae | Lecco |
| Mediolanum | Milano |
| Melpum/Melphum | Melzo |
| Modicia | Monza |
| Novaria | Novara |
| Oscela | Domodossola |
| Pollentia | Pollenzo |
| Pons Aureoli | Canonica d'Adda |
| Telium | Teglio |
| Ticinum | Pavia |
| Valentia | Valenza |
| Varisium | Varese |
| Vercellae | Vercelli |
| Vicus Mercati | Vimercate |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Agrigentum | Agrigento |
| Catana | Catania |
| Cephaloedium | Cefalù |
| Drepanum | Trapani |
| Henna | Enna |
| Lilybaeum | Marsala |
| Messana | Messina |
| Mylae | Milazzo |
| Neetum | Noto |
| Panormus | Palermo |
| Selinus | Selinunte |
| Syracusae | Siracusa |
| Tauromenium | Taormina |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aiacium | Aiaccio |
| Augustis | Austis |
| Bhiora | Serri |
| Bithia | Domus de Maria |
| Bosa | Bosa |
| Calangiani | Calangianus |
| Caralis | Cagliari |
| Cornus | Cuglieri |
| Metalla | ??? |
| Neapolis | Guspini |
| Nora | Pula |
| Nure | In comune di Sassari |
| Olbia | Olbia |
| Othoca | Santa Giusta |
| Sarcapos | Villaputzu |
| Sorabile | Fonni |
| Sulci | Sant'Antioco |
| Valenza | Nuragus |
| Tharros | Cabras |
| Tibula | Castelsardo |
| Turris Libisonis | Porto Torres |
| Usellus | Siurgus Donigala |
Province orientali
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Aelana | Aqaba |
| Nova Traiana Bostra | Bosra |
| Gerasa | Jerash |
| Petra | Petra |
| Philippopolis | Shahba |
| Rabba | Rabbathmoba |
| Nome Latino | Nome attuale |
|---|---|
| Ephesus | Efes |
| Nicomedia | İzmit |
| Sardis | Sart |
| Smyrna | Izmir (in it., Smirne |
Note
- ^ L'antica città di Atella attualmente ricade in diversi comuni: Frattaminore, Orta di Atella, Sant'Arpino e Succivo.