Wikipedia

User:Abudabanas/sandbox

< User:Abudabanas
For the Basketball Team, see P.A.O.K. BC. For the Volleyball Team, see P.A.O.K. V.C. For the Handball Team, see P.A.O.K. H.C. For the Women's Football Team, see PAOK FC (women). For the major multi-sport club, see P.A.O.K.

PAOK
Full nameΠανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών
Panthessaloníkios Athlitikós Ómilos Konstantinoupolitón
(Panthessalonikian Athletic Club of Constantinopolitans)
Nickname(s)
  • Δικέφαλος του Βορρά
    Dikefalos tou Vorra (Double-headed eagle of the North)
  • Ασπρόμαυροι
    Asprómavri (White-Blacks)
Short namePAOK
Founded20 April 1926; 99 years ago (1926-04-20)
GroundToumba Stadium[1]
Capacity28,703 (all-seater)
OwnerDimera Group Limited Ltd[2]
PresidentIvan Savvidis
Head coachRăzvan Lucescu
LeagueSuper League Greece
2023–24Super League Greece, 1st of 14
Websitehttp://www.paokfc.gr/
Current season
Active departments of P.A.O.K.
Football
(Men's)		 Football B
(Men's)		 Football
(Women's)
Basketball
(Men's)		 Basketball
(Women's)		 Volleyball
(Men's)
Volleyball
(Women's)		 Handball
(Men's)		 Handball
(Women's)
Water Polo
(Men's)		 Water Polo
(Women's)		 Boxing
Taekwondo Cycling Athletics
Ice hockey Futsal (Men's) Wrestling
Weightlifting Swimming Judo
Esports Chess

PAOK FC (Greek: ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ['pa.ok]),[3] short for "Pan-Thessalonian Athletic Club of Constantinopolitans" (Greek: Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών, romanized: Panthessaloníkios Athlitikós Ómilos Konstadinoupolitón) commonly known as PAOK Thessaloniki or simply PAOK, is a Greek professional football club based in Thessaloniki, Macedonia.

Established on 20 April 1926 by Greek refugees who fled to Thessaloniki from Constantinople in the wake of the Greco-Turkish War (1919–1922), they play their home games at Toumba Stadium, a 29,000 seating capacity football ground. Their name, along with the club's emblem, the Byzantine-style double-headed eagle with retracted wings, honours the memory of the people and places (mostly from the city of Constantinople) that once belonged to the Eastern Roman Empire.[4][5] PAOK currently plays in the top-flight Super League, which they have won four times (in 1976, 1985, 2019 and 2024). They are eight-time winners of the Greek Cup (in 1972, 1974, 2001, 2003, 2017, 2018, 2019 and 2021). The club is one of the three which have never been relegated from the top national division and the only team in Greece that have won the Double (in 2019) going unbeaten (26–4–0 record) in a national round-robin league tournament (league format since 1959).[6]

The team has appeared several times in the UEFA Europa League, but has yet to reach the group stage of the UEFA Champions League. PAOK have reached the quarter-finals of a European competition three times; once in the 1973–74 European Cup Winners' Cup and twice in the UEFA Europa Conference League, in the 2021–22 and 2023–24 seasons. PAOK is the only Greek team that has more wins than losses in their European record (90 wins, 65 draws and 79 defeats, as of April 2024) and the 0–7 away UEFA Cup win over Locomotive Tbilisi on 16 September 1999 is the largest ever achieved by a Greek football club in European competitions.

History

edit

Foundation and early years (1926–1939)

edit
For the founding members and 1st Board of Directors of the major multi-sport club, see P.A.O.K.
 
PAOK in 1926

PAOK FC is the oldest department of the major multi-sport club AC P.A.O.K., which is closely linked with Hermes Sports Club, that was formed in 1875 by the Greek community of Pera, a district of Istanbul (Constantinople).[4] The football club was founded in April 1926 after a dispute with Enosis Konstantinoupoliton Thessalonikis (A.E.K.), a social and political organisation, by Constantinopolitans who fled to Thessaloniki after the Greek defeat in the Greco-Turkish War. PAOK's policy was to be open to every citizen of Thessaloniki, leading to a minor rivalry with A.E.K. (commonly known as AEK Thessaloniki), the other Constantinopolitan club of the city, from which PAOK had split prior to its foundation and was attended exclusively by refugees.[7]

PAOK played its first friendly match on 4 May 1926 at the stadium of Thermaikos, defeating Megas Alexandros Thessaloniki 2–1, coached by Kostas Andreadis, who spent five years on the team's bench without demanding payment. The first professional contract was signed by the club in September 1928 for French footballer Raymond Etienne of Jewish descent from Pera Club (the club that PAOK's founding members played in), which ignited further controversy between the two refugee clubs. In March 1929, AEK Thessaloniki was disbanded as a sports club and their members joined PAOK. PAOK thereupon changed its emblem, adopting the Double-headed eagle, as a symbol of the club's Constantinopolitan heritage, being A.E.K.'s emblem. PAOK also got possession of AEK Thessaloniki's facilities located around Syntrivani and settled there, becoming the sole refugee club in the city.[8]

 
PAOK in 1937

Albeit PAOK's first years in existence were marred by strife and controversy with the Macedonia Football Clubs Association and the Hellenic Football Federation, the team's ascension led to its debut in the 1930–31 Panhellenic Championship, becoming a mainstay at the national stage, with the construction of the Syntrivani Stadium being completed in 1932. The team would win its first regional title, the Macedonia championship, in 1937, beginning a period of dominance. PAOK would reach a Greek Football Cup final in 1939 and the two-legged final of the Panhellenic Championship in 1940, losing both times to AEK Athens. However, the team's success would be cut short by the Greco–Italian War, where the team was dismembered, with two players dying on duty.[9][10]

Regional championship dominance and youth academy (1946–1959)

edit

After World War II, in the early 1950s, a state-of-the-art youth academy named PAOK Academy was created by the Austrian coach Wilhelm (Willi) Sefzik, who played for the club in the 1930's. The academy was known as the "chicos of Willi". From the newly founded academy sprang some great football players of the period, such as Leandros Symeonidis, Giannelos Margaritis and Giorgos Havanidis.[11]

In 1948, PAOK won their second Macedonia Championship, and then participated in the final phase of the Panhellenic Championship where they were ranked third. PAOK footballers dedicated the title to the memory of team captain, Thrasyvoulos Panidis, who had lost his life (18 February 1948) in the Greek Civil War a few days prior.[12] In 1950, they became champions of Macedonia for a third time, and the following year (1950–51), the team reached their second Cup final, but lost 4–0[13] to Olympiacos.

After a busy transfer period in 1953, PAOK's offensive play was signficantly strengthened with an effective front three and the club dominated the Macedonian championship for the rest of the decade, with four consecutive titles from 1954 to 1957, going unbeaten from 1954 to 1956, under the management of Nikos Pangalos, Erman Hoffman and Walter Pfeiffer, albeit results in the Panhellenic Championship were more mixed.[14] The team also reached a third Cup final in 1955, losing to Panathinaikos.[15] The concluding seasons of the decade were less successful, but the team's performance in the 1958–59 Macedonia Championship earned it a position in the newly found Alpha Ethniki, which replaced the region–based Panhellenic Championship.

Alpha Ethniki, domestic and international success, professionalism (1959–1989)

edit

Having moved to the newly built and crowdfunded Toumba Stadium in September 1959,[16][17] PAOK's first years in the nationwide division were unassuming, finishing no higher than sixth between 1960 and 1966, except for a fourth place finish in 1963. Under the captaincy of Leandros Symeonidis the club slowly built a solid foundation through its youth academy, with emerging youngsters such as Giorgos Koudas and Stavros Sarafis.[18] In this period, PAOK became a frequent guest in the Inter-Cities Fairs Cup and significantly increased its attacking form under Ivor Powell and Jane Janevski. In 1968, Koudas' controversial transfer from PAOK to Olympiacos was annuled, in a string of incidents that started a heated rivalry between the two teams.[19]

The 1970s was a successful period for the club, with scouting on behalf of president Giorgos Pantelakis building a strong team, including Stavros Sarafis, Christos Terzanidis, Kostas Iosifidis, Giannis Gounaris, Dimitris Paridis, Achilleas Aslanidis, Koulis Apostolidis, Filotas Pellios, Aristarchos Fountoukidis, Panagiotis Kermanidis, Angelos Anastasiadis, Neto Guerino and captained by Giorgos Koudas. From 1970 to 1974, PAOK reached five consecutive Cup finals, defeating Panathinaikos in 1972[20] and Olympiacos on penalties in 1974,[21] under the management of Englishman Les Shannon.[22] The club came close to its first nationwide league title in 1973, finishing runners–up and Cup finalists in a controversial season to Olympiacos. It would eventually clinch its first league title in 1976, under the management of former Hungarian Golden Team international Gyula Lóránt.[23] Afterward, the club mounted a 62 game undefeated streak at home from 1976 to 1980.[24]

 
Christos Terzanidis, PAOK player during the 1970s and later manager

In European competitions, the club achieved major wins against clubs like Lyon in 1973 and Barcelona in 1975, reaching the quarter-finals of the European Cup Winners' Cup in 1974, eventually being knocked out by AC Milan.[25] It then lost the 1977 and 1978 Cup finals and failed to defend the title in controversial fashion in 1977, with PAOK coming at odds with the Hellenic Football Federation. Further complications ensued after the 1978 Thessaloniki earthquake, which damaged Toumba Stadium and eventually led to its Gate 8 collapsing in February 1980.

In the summer of 1979, football in Greece became fully professional, with PAOK restructuring into a privately owned football club, with major stockholder Giorgos Pantelakis as the club's president. With the rise of PAOK's ultras group Gate 4, PAOK would become entangled in ownership controversies that would go on via various means for over two decades. As the advent of hooliganism rose dramatically in Greece, PAOK would become infamous for various incidents, starting with a loss against Panathinaikos at Toumba in 1980.[26]

The early 1980's were trophyless for PAOK, with the club being a consistent challenger for silverware domestically, despite being struck by tragedy when Gyula Lóránt died of a heart attack in a league match against Olympiacos in 1981.[27] Inspired by promising newer players, such as Christos Dimopoulos, the club reached two Cup finals, in 1981 and 1983, ultimately losing both to Olympiacos and AEK Athens respectively, while also losing in Europe to Eintracht Frankfurt and Bayern Munich, both on penalties.[28] Koudas and Furtula retired from football in the summer of 1984.

 
Kyriakos Alexandridis, member of the 1985 title winning team

The next season, under unlikely candidate Walter Skocik and leading players, such as Giorgos Skartados and Rade Paprica, PAOK clinched its second league title, the club's first trophy in 9 years, while falling short of the Cup in the final against AEL.[29] Captain Kostas Iosifidis retired at the end of the season; the rest of the 1980's were less fruitful for the club, with a 10th place in 1986 and points deduction in 1987 being particularly low points. The 1988 season saw the club fall short of the league title amidst increasing board controversies.

Financial issues, ownership changes, continental success (1989–2012)

edit

In 1989, Thomas Voulinos became the club's president, initiating a rise in form entering the 1990's, with players such as Magdy Tolba and academy signing Giorgos Toursounidis, promoted to the first team by manager Nikos Alefantos[30]. The club slumped to a third place in the 1990 title race and entered a period of on and off–pitch instability, starting with Voulinos protesting on the pitch in a match against Panathinaikos in 1990.[31] After losing in the double–legged cup final in 1992 to Olympiacos, Gate 4 and PAOK's presidency became increasingly at odds, resulting in boycotts from the club's fans and a sharp decrease in attendances at the insistence of Gate 4 throughout the decade.

In Europe, the club had notable encounters in the UEFA Cup with Sevilla, losing on penalties and K.V. Mechelen, defeating them away from home, but increasing discontent between Gate 4 and Voulinos resulted in heavy rioting at a UEFA Cup home game against Paris Saint-Germain in October 1992,[32][33] resulting in a two-season ban from European competitions, later reduced to one year. With younger players such as Theodoros Zagorakis, the team achieved a more successful 1994–95 season under Dutchman Arie Haan. The following season, the club was threatened with its first relegation, ultimately finishing four points clear with a points deduction, following heavy rioting and arson against Thomas Voulinos after a 1–3 loss to AEK Athens in November 1995.

In 1996, Thomas Voulinos handed over a debt-free PAOK to Giorgos Batatoudis. Numerous successful players such as Zisis Vryzas,[34] Spyros Marangos, free kick specialist Kostas Frantzeskos,[35] Percy Olivares[36] and Joe Nagbe were signed under the new administration. Under former player Angelos Anastasiadis, after a five-year absence from European competitions, PAOK qualified for the UEFA Cup.[37] The club's reappearance at European level was marked by a victory and qualification over eventual double winners Arsenal.[38] Under Dušan Bajević, PAOK won the domestic Cup in 2001, defeating Olympiacos[39][40] to claim the club's first trophy in 16 years.[41] Bajević departed in 2002, to be replaced by Angelos Anastasiadis, who led PAOK to a 1–0 defeat of local rivals Aris in the 2003 Cup final, becoming the first former player to win a trophy as manager.[42] Batatoudis's shares were transferred, he was removed from the presidency following the Cup win and was succeeded by Giannis Goumenos following a rise in the club's debt.[43]

This period would be overshadowed by the untimely death of 21 year old player Panagiotis Katsouris in February 1998[44] and the Vale of Tempe disaster in 1999, which claimed the lives of six PAOK fans following a match against Panathinaikos.[45][46] Ceremonies take place every year in remembrance of the tragedies, with Katsouris' jersey number (No. 17) being permanently retired and a bust being erected in his memory in 2000.[47]

After a successful 2003–04 season, in which the club qualified for the UEFA Champions League third qualifying round for the first time, the club failed to qualify to the group stage while fielding Liasos Louka, who was an ineligible player.[48] The club's financial situation worsened, as managerial and boardroom crisis culminated in the emergence of the club's poor financial position; players declared they had been unpaid for months, which led to a decision by UEFA to ban the club from european competitions,[49] bringing the club close to dissolution. The organized supporters' groups launched an all-out war, occupying the club's offices during the summer of 2006.[50] [51] After possible takeover bids failed and embezzlement allegations arose, especially after the transfer of Dimitris Salpingidis to Panathinaikos,[52] Goumenos resigned in November 2006, with a temporary administration assuming control, as debt had tripled in Goumenos' three year presidency.[53]

 
Theodoros Zagorakis, captain and former president of PAOK FC

In June 2007, former player and captain Theodoros Zagorakis retired[54] and assumed the presidency of the club.[55][56] PAOK's finances gradually improved thanks to new sponsorship deals and the rising attendance from the club's fans, which contributed to the completion of the PAOK FC Sport Center in 2009.[57] He was followed by Zisis Vryzas, who retired in 2008 to become director of football.[58]

In his first season, the early replacement of Georgios Paraschos by Fernando Santos[59] did little to prevent a ninth-place finish in the league. The next season was more successful, with new signings such as club favourites Vieirinha, Pablo Contreras and Pablo García,[60] qualifying for european football for the first time since 2005. After a successful 2009–10 season, where the team narrowly missed out on the league title and qualified for the Champions League qualifying round, Santos left the club, with former player Pavlos Dermitzakis leading the club to qualification in the rebranded UEFA Europa League against Fenerbahçe, before being sacked in October. Under Makis Chavos, PAOK reached the knockout stages before being eliminated by CSKA Moscow.[61][62] The next season, under Romanian László Bölöni,[63] was highlighted by a 1–2 win against Tottenham Hotspur at White Hart Lane. PAOK finished top of its Europa League group,[64] ultimately being defeated in the next round by Udinese. In January 2012, Zagorakis resigned from the club's presidency and was replaced by director Zisis Vryzas, in a transitional effort brought forth by increasing fan discontent following the sale of Vieirinha to VfL Wolfsburg[65][66]

 
Fernando Santos, who coached the club from 2007 to 2010
 
Pablo García in action for PAOK in 2010

The Ivan Savvidis era (2012–present)

edit

On 10 August 2012, Ivan Savvidis[67][68], who had announced a takeover bid for the club in 2006, acquired PAOK ownership by depositing a fee of €9,951,000 and thus becoming the major shareholder of the club.[69][70] Following the takeover, the club sought to eliminate its debts, successfully doing so over the course of three years, a fee of over 10 million euros, becoming the first Greek sports club to fully repay its loans.[71][72]

The first years under the new presidency were ambitious but lackluster, with the club remaining trophyless after losing the domestic Cup final in 2014 to Panathinaikos[73] and failing to third place after leading the table at Christmas the following season, under returning Angelos Anastasiadis. Whilst european form was more positive, highlighted by a surprise 1–0[74] away win over Borussia Dortmund at Signal Iduna Park, domestic form was underwhelming, with Igor Tudor being replaced in March 2016 by youth-team coach and former player Vladimir Ivić[75], who led the team to a return in the Champions League third qualifying round. The next season saw the club's successful return to the Europa League knockouts and a controversial 2–1 win over AEK Athens in the Cup final,[76] the club's first trophy in 14 years, although the final was also maligned by off pitch incidents, which resulted in a 6 points deduction for the club.[77]

 
Aleksandar Prijović playing for PAOK in 2017

After Ivić departed in the summer of 2017, he was briefly succeeded by Aleksandar Stanojević, who was let go after two Europa League games and was succeeded by Răzvan Lucescu[78]. Captained by returning player Vieirinha, PAOK came second in the 2017–18 campaign. It became a highly controversial season, most notably for the home league matches against Olympiacos, where Olympiacos manager Óscar García Junyent was reportedly hit by an object from the crowd,[79][80] causing the game to be a walkover win for Olympiacos; and against AEK Athens, where a late goal by PAOK defender Fernando Varela was disallowed, culminating in Ivan Savvidis and club president Ľuboš Micheľ storming onto the pitch, the former carrying a gun, which resulted in a three year stadium ban for Savvidis, later reduced.[81][82] A few months later, PAOK claimed its second consecutive domestic Cup, beating champions AEK Athens in the final.

Inspired by initial European success, the following season became the most successful in the club's history, claiming PAOK's third league title and first since 1985 undefeated, becoming only the second Greek team to do so (after Panathinaikos in the 1963–64 season)[83] and claimed its third consecutive Greek Cup, beating AEK Athens in the final for the third year in a row to seal the club's first double, after failing to do so in 1985.[84] Lucescu departed shortly after, and his successor Abel Ferreira[85] brought the club close to Champions League qualification, defeating Benfica and Beşiktaş before being elinimated by Krasnodar. Former player and captain Pablo García succeeded him in October 2020, leading the club to an eigth Greek Cup, defeating Olympiacos in the final, in May 2021. Lucescu would return to the managerial post shortly after, with new signings such as Giannis Konstantelias[86] leading the club to the quarter-finals in the newly found UEFA Europa Conference League in 2022, a feat the club would repeat in 2024, and reaching successive cup finals, losing to Panathinaikos[87] and AEK Athens[88] in 2022 and 2023 respectively.

Giorgos Koudas

edit

Ο Γιώργος Κούδας (Άγιος Παύλος Θεσσαλονίκης, 23 Νοεμβρίου 1946) είναι Έλληνας πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής που αγωνιζόταν στη θέση του επιθετικού μέσου. Θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους Έλληνες ποδοσφαιριστές όλων των εποχών και το 2003 ψηφίστηκε ως ο πέμπτος καλύτερος Έλληνας ποδοσφαιριστής από την ΕΠΟ για τον εορτασμό των 50 χρόνων της ΟΥΕΦΑ. Αγωνίστηκε σε ολόκληρη την ποδοσφαιρική του σταδιοδρομία με τον ΠΑΟΚ και όντας ο παίκτης με τις περισσότερες συμμετοχές στην ιστορία του συλλόγου, είναι μια φυσιογνωμία απόλυτα ταυτισμένη με τους ασπρόμαυρους του Βορρά. Η αθλητική του αξία, σε συνδυασμό με την καταγωγή του από τη Μακεδονία, του έδωσαν το προσωνύμιο Μεγαλέξανδρος του ελληνικού ποδοσφαίρου. [89][90]

Βιογραφικά στοιχεία

edit

Ο Κούδας γεννήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 1946 στον Άγιο Παύλο Θεσσαλονίκης, γόνος του Ιωάννη Κούδα από την Τυρολόη Ανατολικής Θράκης και της Ελευθερίας Μακρή (Κούδα) από τη Σταυρούπολη Ξάνθης. Ο πατέρας του δούλευε ως σερβιτόρος και έχει δύο αδέλφια, έναν μεγαλύτερο αδελφό και μία μικρότερη αδελφή.

Ο Κούδας πέρασε άφθονο χρόνο της παιδικής του ηλικίας παίζοντας ποδόσφαιρο σε μία αλάνα κοντά στην Παλαιά Λαχαναγορά και επίσης σε μια μαρμάρινη πλατεία δύο επιπέδων, μπροστά από το Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης, που δεν υπάρχει σήμερα. Το ταλέντο του νεαρού Κούδα διέγνωσε ένας περίοικος με το όνομα Πρόδρομος, ο οποίος ήταν φίλαθλος του ΠΑΟΚ και τον πήρε μία μέρα μαζί του στα δοκιμαστικά των ακαδημιών του συλλόγου που πραγματοποιούνταν στην περιοχή της Τούμπας, όπου το νέο γήπεδο του ΠΑΟΚ ήταν υπό κατασκευή. Περίπου εκατό παιδιά συμμετείχαν και ο νεαρός Κούδας πέρασε απαρατήρητος την πρώτη μέρα. Τη δεύτερη μέρα, ο Αυστριακός προπονητής Βίλυ Σέφσκι ζήτησε από τον Κούδα να κοντρολάρει τη μπάλα αφού την είχε πετάξει ψηλά στον αέρα. Ο Κούδας κοντρόλαρε με ευκολία τη μπάλα μετά από κάθε ρίψη του Αυστριακού προπονητή και έπειτα συμμετείχε σε ένα ημίωρο προπονητικό δίτερμα που ακολούθησε. Ο Βασίλης Σιδηρόπουλος, ειδικός γραμματέας του ΠΑΟΚ τότε, έβγαλε φωτογραφία τον Κούδα και του ζήτησε να υπογράψει ένα δελτίο. Ως αποτέλεσμα, ο Κούδας εντάχθηκε στις ακαδημίες του συλλόγου το 1958, σε ηλικία 12 ετών. Προκειμένου να έχει κάποιο εισόδημα που του ήταν αναγκαίο, συνδύασε τις προπονήσεις με την εφηβική ομάδα του ΠΑΟΚ με το νυχτερινό σχολείο και την εργασία. Δούλεψε κατά καιρούς σε ηλεκτροτεχνουργείο, κουρείο, φούρνο, καθώς και σε γνωστό ξενοδοχείο του κέντρου της Θεσσαλονίκης ως γκρουμ και υπάλληλος υποδοχής.

Καριέρα

edit

Ξεκίνημα και αποχή δύο ετών

edit

Ο Κούδας ξεκίνησε να αγωνίζεται ως δεξιός πλάγιος μεσοεπιθετικός (εξτρέμ), φορώντας τη φανέλα με το νούμερο 7 σε αρκετά παιχνίδια που διεξάγονταν μεταξύ των εφηβικών τμημάτων των συλλόγων και προηγούνταν της αναμέτρησης των πρώτων ομάδων. Η αθλητική του ικανότητα και προοπτική γρήγορα ξεχώρισαν, με αποτέλεσμα αρκετοί φίλαθλοι να προσέρχονται νωρίτερα στο γήπεδο προκειμένου να παρακολουθήσουν τον νεαρό ταλαντούχο ποδοσφαιριστή να αγωνίζεται. Ο Κούδας σταδιακά μετατέθηκε στη θέση του επιθετικού μέσου και πραγματοποίησε το ντεμπούτο με τον ΠΑΟΚ τον Δεκέμβριο του 1963, σε ηλικία 17 ετών.[91] Το ταλέντο του Κούδα εξελισσόταν ραγδαία και την αγωνιστική περίοδο 1965–66 σκόραρε 13 τέρματα σε 29 εμφανίσεις. Ωστόσο, στις 14 Ιουλίου 1966, οι οπαδοί του ΠΑΟΚ σοκαρίστηκαν από την είδηση ​​της καθόδου του Κούδα στον Πειραιά, συνοδευόμενος από τον πατέρα του, ο οποίος ήρθε σε σύγκρουση με τη διοίκηση του ΠΑΟΚ για οικονομικούς λόγους. Ο Ολυμπιακός είχε προσεγγίσει τον Κούδα, δελεάζοντας τον με μία υποσχόμενη υψηλότερη ετήσια αμοιβή, χωρίς όμως να μπει σε διαπραγμάτευση με την ομάδα του. Ο διοικητικός ηγέτης του ΠΑΟΚ τότε, Γιώργος Παντελάκης, δεν έδωσε ποτέ τη συγκατάθεση του για την υλοποίηση της μεταγραφής, με αποτέλεσμα ο Κούδας να αγωνιστεί για τις επόμενες δύο αγωνιστικές περιόδους μόνο σε φιλικούς αγώνες του Ολυμπιακού. Ο Γενικός Γραμματέας της χούντας, Κωνσταντίνος Ασλανίδης, πρότεινε το 1968 ο ποδοσφαιριστής να επιστρέψει για δύο χρόνια στον ΠΑΟΚ και ακολούθως να μεταγραφεί στον Ολυμπιακό, αλλά ο Παντελάκης αρνήθηκε λέγοντας: "Εγώ μπορεί να πάω στη Γυάρο, ο Κούδας όμως δε θα πάει ποτέ στον Ολυμπιακό".[92][93] Τελικά, ο Κούδας επέστρεψε στον ΠΑΟΚ το καλοκαίρι του 1968, εν μέσω θερμής υποδοχής από τους ενθουσιώδεις φιλάθλους της ομάδας. Όλη αυτή η ιστορία με την ενδεχόμενη μεταγραφή του, γιγάντωσε την αντιπαλότητα μεταξύ Ολυμπιακού και ΠΑΟΚ, δημιουργώντας μία βεντέτα μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων, που κράτησε πολλά χρόνια.[94][95] Η απόφαση του Κούδα να επιστρέψει στον ΠΑΟΚ είχε ως αποτέλεσμα να μη μιλήσει με τον πατέρα του, ο οποίος ήταν κάθετα αντίθετος, για έξι χρόνια. Προς έκπληξη του, ο Κούδας συνειδητοποίησε ότι ο φροντιστής του ΠΑΟΚ Νικηφόρος Τσαρπανάς, είχε αφήσει το ντουλαπάκι του στα αποδυτήρια άθικτο, τη περίοδο των δύο χρόνων της απουσίας του.

Επιστροφή και ταύτιση με τον ΠΑΟΚ

edit

Η επιστροφή του Κούδα στον ΠΑΟΚ τον Αύγουστο του 1968 συνέπεσε χρονικά με την άφιξη στην ομάδα ποιοτικών ποδοσφαιριστών, όπως οι Χρήστος Τερζανίδης, Δημήτρης Παρίδης και Αχιλλέας Ασλανίδης, ενώ είχε προηγηθεί ένα χρόνο πριν και η έλευση του σπουδαίου Σταύρου Σαράφη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 αποκτήθηκαν οι ακραίοι αμυντικοί Γιάννης Γούναρης και Κώστας Ιωσηφίδης και είχαν τεθεί πλέον οι βάσεις για τη δημιουργία μίας πολλά υποσχόμενης ομάδας που έμελλε τα επόμενα χρόνια να αποδώσει ελκυστικό ποδόσφαιρο, να ανταγωνιστεί τις μεγάλες ομάδες της Αθήνας και να κατακτήσει τους πρώτους εγχώριους τίτλους στην ιστορία της. Ο Κούδας σκόραρε δύο τέρματα στην επικράτηση του ΠΑΟΚ επί του Παναθηναϊκού με 2–1 στον τελικό του Κυπέλλου του 1972 και οδήγησε την ομάδα στο πρώτο της τρόπαιο.[96][97] Τα επόμενα χρόνια, ο ΠΑΟΚ κατέκτησε επίσης το Κύπελλο του 1974 και το Πρωτάθλημα του 1976,[98][99] αλλά σύμφωνα με τον Κούδα, η ομάδα άξιζε να κερδίσει περισσότερους τίτλους τη δεκαετία του 1970.[100]

Στις 14 Φεβρουαρίου 1973, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε τον Άγιαξ σε φιλικό αγώνα στο γήπεδο της Τούμπας και μετά τον αγώνα ο Κούδας είχε την ευκαιρία να συναντηθεί προσωπικά με τον σπουδαίο Γιόχαν Κρόιφ. Ο Ιπτάμενος Ολλανδός είπε στον Κούδα πως είχε την ποιότητα να παίξει σε μερικά από τα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και ότι μπορούσε να κανονίσει να τον φέρει σε επαφή με τον πεθερό του που ήταν ποδοσφαιρικός ατζέντης. Η επαφή έγινε και ο Κούδας ενημερώθηκε ότι ήταν εφικτή η μεταγραφή του στην Εσπανιόλ. Ωστόσο, σύμφωνα με τους κανονισμούς της εποχής, το συνολικό ποσό της μεταγραφής θα ελάμβανε ο σύλλογός του, ενώ ήταν ασαφείς και οι όροι των αποδοχών του στην Εσπανιόλ. Σε αντίθεση με τα ισχύοντα σήμερα, εκείνη την εποχή σχεδόν κανένας Έλληνας ποδοσφαιριστής δεν περνούσε τα σύνορα και ο Κούδας απέφυγε να δοκιμάσει τη τύχη του στο εξωτερικό.[101]

Ο Κούδας έπαιξε σε ολόκληρη την ποδοσφαιρική του καριέρα με τα ασπρόμαυρα του ΠΑΟΚ έχοντας 504 συμμετοχές στην Α' Εθνική Κατηγορία και 607 συμμετοχές σε όλες τις διοργανώσεις (ρεκόρ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ).[102][103]. Σκόραρε 164 τέρματα (133 στο πρωτάθλημα)[104] και συμμετείχε σε 9 τελικούς Κυπέλλου Ελλάδας. Αποσύρθηκε από την αγωνιστική δράση τον Μάιο του 1984, σε ηλικία 38 ετών, υπηρετώντας για πάνω από 20 χρόνια στον ΠΑΟΚ.

Με την Εθνική Ελλάδας

edit

Ο Κούδας κλήθηκε να αγωνιστεί με την Εθνική Ομάδα από νεαρή ηλικία. Συμμετείχε με την Εθνική Νέων στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα το 1965 σε δύο αγώνες πετυχαίνοντας ισάριθμα τέρματα. Κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου Ενόπλων 1968 με την Εθνική Ενόπλων και το Βαλκανικό Κύπελλο το 1969 με την Εθνική Ελπίδων.

Με την Εθνική Ελλάδας (ανδρών), πραγματοποίησε 43 συμμετοχές σημειώνοντας τέσσερα τέρματα, μεταξύ 1967 και 1982.[105] Συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 1980 που διεξήχθη στην Ιταλία, όπου αγωνίστηκε στον αγώνα της φάσης των ομίλων εναντίον της Δυτικής Γερμανίας που έληξε 0–0.[106]

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1995, έντεκα χρόνια μετά το τέλος της ποδοσφαιρικής του καριέρας, διεξήχθη ένας διεθνής φιλικός αγώνας προς τιμήν του στο γήπεδο της Τούμπας και ο Κούδας πραγματοποίησε τη τελευταία του εμφάνιση με τα γαλανόλευκα της Εθνικής απέναντι στη Γιουγκοσλαβία.[107][108] Με αυτή τη συμμετοχή έγινε ο γηραιότερος ποδοσφαιριστής (48 ετών) που συμμετείχε σε επίσημο διεθνή φιλικό αγώνα έως ότου ο Τζορτζ Γουεά (51 ετών) ξεπέρασε το ρεκόρ τον Σεπτέμβριο του 2018.[109] Μετά τη λήξη του αγώνα, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κούδα στον αγωνιστικό χώρο της Τούμπας (δίπλα από την είσοδο των αποδυτηρίων). Στην ένταση της στιγμής, κι ενώ γνώριζε την αποθέωση από το φίλαθλο κοινό που φώναζε ρυθμικά το όνομα του, ο Κούδας "λύγισε" και ξέσπασε σε δάκρυα.[110]

Ενασχόληση με το ποδόσφαιρο από άλλα πόστα

edit

Ο Κούδας κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια τον Μάιο του 1984 και σύντομα ο τότε Πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, Γιώργος Παντελάκης, τον έχρισε γενικό αρχηγό της ομάδας για την αγωνιστική περίοδο 1984–85, που τελείωσε με τον ΠΑΟΚ να κατακτά το δεύτερο πρωτάθλημα στην ιστορία του.[111]

Τον Σεπτέμβριο του 1987, για ένα μικρό χρονικό διάστημα (τρεις αγώνες πρωταθλήματος), ο Κώστας Αϊδινίου ήταν μαζί με τον Κούδα προπονητικό δίδυμο στον Ηρακλή.[112][113]

Τον Αύγουστο του 2012, ο Ιβάν Σαββίδης έγινε μεγαλομέτοχος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ και από τα τέλη του 2015 ο Κούδας είναι ένας από τους συμβούλους του.[114]

Τρόπος παιχνιδιού και προσωπικότητα

edit

"Έξω από το γήπεδο, ο Γιώργος Κούδας ήταν ο ποδοσφαιριστής-αριστοκράτης. Η εμφάνιση του, ο τρόπος που φερόταν στα ξενοδοχεία, όπου πηγαίναμε, η αντίδραση του ήταν πάντα ανθρώπου ώριμου. Έτσι ήταν από πολύ μικρός."

Γιώργος Παντελάκης, πρώην Πρόεδρος ΠΑΕ ΠΑΟΚ
Μπλιάτκας, Κώστας. Γιώργος Κούδας - Της ζωής μου το παιχνίδι. Εκδόσεις Ιανός, 2005, σ. 39.

"Ταλέντο. Ήθος. Διάρκεια."

Γιάννης Διακογιάννης, αθλητικός δημοσιογράφος
Μπλιάτκας, Κώστας. Γιώργος Κούδας - Της ζωής μου το παιχνίδι. Εκδόσεις Ιανός, 2005, σ. 226.

Ο Κούδας θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους Έλληνες ποδοσφαιριστές όλων των εποχών (5ος στη ψηφοφορία της ΕΠΟ το 2003 για τον εορτασμό των 50 χρόνων της ΟΥΕΦΑ).[115] και δικαιωματικά κέρδισε την αναγνώριση όλων των Ελλήνων φιλάθλων. Ο Κούδας ήταν ο ενορχηστρωτής των επιθέσεων της ομάδας, ένας χαρισματικός δημιουργικός μέσος με μεγάλη ακρίβεια στις πάσες που επιχειρούσε. Είχε υψηλή τεχνική, καλή ντρίπλα και μεγάλη διορατικότητα, έχοντας επίγνωση των θέσεων των συμπαικτών του καθώς εξελισσόταν μία επίθεση. Ο Κούδας έχει δηλώσει ότι ο συμπαίκτης του και πλάγιος μεσοεπιθετικός Δημήτρης Παρίδης ήταν το alter ego του εντός του γηπέδου. "Οι μακριές μου μπαλιές τον έβρισκαν με απόλυτη ακρίβεια. Ήξερε πότε να ξεκινήσει. Ήξερα ότι θα συναντούσε τη μπάλα. Οι σκέψεις μας ήταν ευθυγραμμισμένες". Επίσης, έχει παραδεχτεί ότι μπορούσε να επικεντρωθεί περισσότερο στο επιθετικό κομμάτι του παιχνιδιού χάρη στον Χρήστο Τερζανίδη, ο οποίος ήταν ένας ακούραστος αμυντικός μέσος που συνέχεια τον παρότρυνε να βγει μπροστά. Όσο για τη συνεργασία του στο κέντρο με τον πρώτο σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ, Σταύρο Σαράφη, ο Κούδας έχει πει: "Ο Σταύρος ήταν μεγάλο κεφάλαιο για την ομάδα. Ήταν τέτοια η ικανότητα του με το κεφάλι, που το μόνο που χρειαζόταν ήταν να κάνω μία καλή σέντρα στην περιοχή και το πιο πιθανό ήταν να καταλήξει η μπάλα στα δίχτυα". Ένα από τα προσωνύμια του Κούδα ως ποδοσφαιριστής ήταν Το Ζαρκάδι, λόγω του χαρακτηριστικού του τρεξίματος με τη μπάλα, κρατώντας το κεφάλι ψηλά και έχοντας μεγάλο δρασκελισμό.[116] Ένας πολυδιάστατος επιθετικός μέσος και ικανός σκόρερ με πολύ καλό δεξί λάκτισμα, ο Κούδας ήταν ο ηγέτης της ομάδας, που πάντοτε ενέπνεε τους συμπαίκτες του να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό. Επίσης, αποτελούσε ένα πρότυπο για τους νεότερους αθλητές, καθώς ουδέποτε προκάλεσε τους αντίπαλους ποδοσφαιριστές ή φιλάθλους και επεδείκνυε μία ευγενική και ηθική συμπεριφορά στους αγωνιστικούς χώρους.

Ο Κούδας αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για ένα πολύ γνωστό λαϊκό τραγούδι του Έλληνα τραγουδοποιού και φίλαθλου του ΠΑΟΚ Νίκου Παπάζογλου και του στιχουργού Μανώλη Ρασούλη.[117]

Στατιστικά στοιχεία ανά περίοδο

edit

Με τον ΠΑΟΚ

edit
Σύλλογος Περίοδος Πρωτάθλημα Κύπελλο Ευρώπη Σύνολο
Συμμετοχές Τέρματα Συμμετοχές Τέρματα Συμμετοχές Τέρματα Συμμετοχές Τέρματα
ΠΑΟΚ 1963–64 13 2 2 0 0 0 15 2
1964–65 17 1 1 0 0 0 18 1
1965–66 29 13 1 0 2 1 32 14
1966–67[a] 0 0 0 0 0 0 0 0
1967–68[a] 0 0 0 0 0 0 0 0
1968–69 29 17 3 6 0 0 32 23
1969–70 24 8 5 3 0 0 29 11
1970–71 30 7 5 1 2 1 37 9
1971–72 34 7 6 3 0 0 40 10
1972–73 31 14 5 0 2 0 38 14
1973–74 26 6 6 5 3 0 35 11
1974–75 24 8 1 0 2 0 27 8
1975–76 26 14 3 0 2 1 31 15
1976–77 26 6 4 1 4 1 34 8
1977–78 31 5 5 1 4 0 40 6
1978–79 26 4 0 0 2 0 28 4
1979–80 26 2 4 1 0 0 30 3
1980–81 31 8 7 2 0 0 38 10
1981–82 32 5 5 2 2 0 39 7
1982–83 28 4 3 2 4 0 35 6
1983–84 21 2 4 0 4 0 29 2
Σύνολο καριέρας 504 133 70 27 33 4 607 164
  1. ^ a b Ο Κούδας έχασε δύο αγωνιστικές περιόδους όταν ο Ολυμπιακός προσπάθησε να τον αποκτήσει.

Με την Εθνική

edit
Έτος Συμμετοχές Τέρματα
1967 1 0
1968 2 0
1969 3 1
1970 6 0
1971 5 0
1972 4 0
1973 4 1
1974 0 0
1975 3 0
1976 1 1
1977 3 0
1978 2 1
1979 1 0
1980 2 0
1981 4 0
1982 1 0
1995[a] 1 0
Σύνολο 43 4
  1. ^ Στάδιο Τούμπας, 20 Σεπτεμβρίου 1995, Ελλάδα–Γιουγκοσλαβία 0–2. Αποχαιρετιστήριος αγώνας προς τιμήν του.
Τα τέρματα του Κούδα με την Εθνική
Νο. Ημερομηνία Τόπος Διεξαγωγής Αντίπαλος Σκορ Αποτέλεσμα Διοργάνωση
1 15 Οκτωβρίου 1969 Καυτανζόγλειο Στάδιο, Θεσσαλονίκη   Ελβετία 1–0 4–1 Προκριματικά Μουντιάλ 1970
2 17 Ιανουαρίου 1973 Γήπεδο Λεωφόρου, Αθήνα   Ισπανία 1–1 2–3 Προκριματικά Μουντιάλ 1974
3 6 Μαΐου 1976 Γήπεδο Λεωφόρου, Αθήνα   Πολωνία 1–0 1–0 Φιλικός
4 13 Δεκεμβρίου 1978 Γήπεδο Λεωφόρου, Αθήνα   Ρουμανία 1–0 2–1 Βαλκανικό Κύπελλο

Τίτλοι - Διακρίσεις

edit

Ομαδικές:

Ατομικές:

  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ σε όλες τις διοργανώσεις: 607 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ στο Πρωτάθλημα: 504 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών στο Πρωτάθλημα με έναν σύλλογο (ΠΑΟΚ): 504 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ στο Κύπελλο: 70 συμμετοχές.
  • Ρέκορντμαν συμμετοχών του ΠΑΟΚ σε Τελικούς Κυπέλλου: 9 συμμετοχές.
  • Δεύτερος σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ σε όλες τις διοργανώσεις: 164 τέρματα.
  • Δεύτερος σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ στο Πρωτάθλημα: 133 τέρματα.
  • Πρώτος σκόρερ όλων των εποχών του ΠΑΟΚ στο Κύπελλο: 27 τέρματα.

Σχετική βιβλιογραφία

edit
  • Μπλιάτκας, Κώστας (2005). Γιώργος Κούδας, της ζωής μου το παιχνίδι. Ελλάδα: Εκδόσεις Ιανός. ISBN 978-960-7827-35-7.
  • Παππούς, Μιχάλης (2019). Ο ΠΑΟΚ του '70. Ελλάδα: Εκδόσεις University Studio Press. ISBN 978-960-12-2421-3.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

edit
  1. ^ "Home Ground". paokfc.gr.
  2. ^ "The President". paokfc.gr.
  3. ^ Vassiliki Papantonopoulou (31 October 2014). "Myths, heroes and legends: PAOK in focus". uefa.com. Retrieved 15 July 2019.
  4. ^ a b "History". paokfc.gr. Retrieved 26 June 2015.
  5. ^ Georgios Moralis. "PAOK FC". footballhistory.org. Retrieved 5 November 2019.
  6. ^ Athan Stylos (30 May 2019). "A look at PAOK's 2018/19 squad". agonasport.com. Archived from the original on 22 October 2019. Retrieved 22 October 2019.
  7. ^ Ιστορία acpaok.gr
  8. ^ "Ο άγνωστος Ραϊμόν Ετιέν..." [The unknown first foreign player of PAOK Raymond Ettienne]. paokmania.gr (in Greek). 7 December 2015. Retrieved 24 July 2019.
  9. ^ "PAOK–Iraklis 3–2 (5/6/1932), ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ newspaper (page 1)". efimeris.nlg.gr (in Greek). 6 June 1932. Retrieved 10 January 2021.
  10. ^ "Σταθμοί στην ιστορία" [Stations of History]. paokfc.gr (in Greek). Retrieved 14 July 2017.
  11. ^ "Τα πρώτα βήματα του ΠΑΟΚ" [PAOK's first steps]. netbet.gr (in Greek). 23 March 2017. Retrieved 24 July 2017.
  12. ^ Michalis Konstantis (28 October 2017). "Αγνωστοι Ηρωες" [Unknown Heroes]. ionikienotita.gr (in Greek). Retrieved 20 September 2019.
  13. ^ Giannis Sotiriou (26 April 2018). "1951 Greek Cup final Olympiacos–PAOK 4–0 (11/3/1951)". inpaok.com (in Greek). Retrieved 15 July 2019.
  14. ^ Alexander Mastrogiannopoulos (11 June 2010). "Greece – Final Tables 1906–1959". RSSSF. Retrieved 22 July 2017.
  15. ^ "Stations of History". paokfc.gr. Retrieved 22 July 2017.
  16. ^ "Toumba Stadium". stadia.gr. Retrieved 31 October 2019.
  17. ^ Giannis Malamas (6 September 2019). "Τούμπα 60 ετών" [60 years of Toumba Stadium]. inpaok.com (in Greek). Retrieved 29 March 2020.
  18. ^ "Λέανδρος Συμεωνίδης". paokmania.gr (in Greek). 5 October 2013. Retrieved 25 September 2019.
  19. ^ "Η ιστορική απάντηση του Παντελάκη" [Pantelakis' historic response]. mixanitouxronou.gr (in Greek). Retrieved 13 July 2019.
  20. ^ "The first title". paokfc.gr.
  21. ^ "Cup Winner 1974". paokfc.gr.
  22. ^ "The first title". paokfc.gr.
  23. ^ "At the top of the Greek Championship". paokfc.gr.
  24. ^ Giannis Sotiriou (28 November 2016). "Το απίστευτο εντός έδρας σερί του ΠΑΟΚ (1976–1980)!" [An incredible home winning streak]. inpaok.com (in Greek). Retrieved 25 September 2019.
  25. ^ "PAOK vs AC Milan (March 1974)". paokmania.gr (in Greek). 20 March 2017. Retrieved 16 July 2019.
  26. ^ Maria Kaltsidi (9 March 2019). "ΠΑΟΚ–Παναθηναϊκός 0–2 (9/3/1980) - Η πρώτη φορά που έπεσαν δακρυγόνα σε γήπεδο!" [The first time tear gas were used on a greek football field]. sportime.gr (in Greek). Retrieved 12 July 2019.
  27. ^ Giannis Paraskevaidis (31 May 2019). "ΠΑΟΚ–Ολυμπιακός 1–0 (31/5/1981) - Η ημέρα που «έφυγε» ο Λόραντ" [The day Lóránt passed away]. sdna.gr (in Greek). Retrieved 12 July 2019.
  28. ^ Stavros Sountoulidis (2 November 2018). "Το "Έπος του Μονάχου" που έμεινε στη μέση…" [The 'Munich's epic' that was not fulfilled]. gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 4 November 2019.
  29. ^ Thodoris Kounadis (22 June 2015). "1985 Greek Cup final AEL–PAOK 4–1 (22/6/1985)". sport24.gr (in Greek). Retrieved 16 July 2019.
  30. ^ "Γιώργος Τουρσουνίδης". paokfc.gr (in Greek). 6 October 2015. Retrieved 26 September 2019.
  31. ^ Giannis Paraskevaidis (23 September 2017). "Παναθηναϊκός–ΠΑΟΚ 3–0 (διεκόπη, 23/9/1990) - Όταν ο Βουλινός πήρε τον ΠΑΟΚ και έφυγε από το ΟΑΚΑ" [When Voulinos took his team and left from the pitch of Athens Olympic Stadium]. sdna.gr (in Greek). Retrieved 12 July 2019.
  32. ^ Stavros Sountoulidis (1 October 2016). "PAOK vs PSG (abandoned, 1992)". gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 12 July 2019.
  33. ^ Rémi Gyuru (1 October 2016). "Le match du jour, 1er octobre 1992: PAOK–PSG, Paris dans l'enfer de Salonique" [The match of the day, 1 October 1992: PAOK-PSG, Paris at the hell of Salonica]. paris-canalhistorique.com (in French). Retrieved 26 April 2020.
  34. ^ "Ζήσης Βρύζας". sport24.gr (in Greek). 23 November 2012. Retrieved 8 November 2019.
  35. ^ Nikos Dragolias (11 February 2012). "Οταν ο ΠΑΟΚ πήρε από τον ΟΦΗ τον Φραντζέσκο" [When PAOK acquired Frantzeskos from OFI]. sport24.gr (in Greek). Retrieved 3 October 2019.
  36. ^ Giannis Bairaktaris (8 March 2017). "Percy Olivares interview". contra.gr (in Greek). Retrieved 8 November 2019.
  37. ^ Giorgos Minos (26 May 1997). "Μεθυσμένη πολιτεία..." [A drunken state...]. tanea.gr (in Greek). Retrieved 26 April 2020.
  38. ^ Manos Androulakis (30 September 2017). "PAOK vs Arsenal (September 1997)". sport-retro.gr (in Greek). Retrieved 17 July 2019.
  39. ^ "Κυρίαρχος ο ΠΑΟΚ νίκησε με 4–2 τον Ολυμπιακό και κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδας" [A dominant PAOK beat Olympiacos 4–2 and won the Greek Cup]. in.gr (in Greek). 12 May 2001. Retrieved 8 October 2019.
  40. ^ Stavros Sountoulidis (12 May 2016). "2001 Greek Cup final Olympiacos–PAOK 2–4 (12/5/2001)". gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 15 July 2019.
  41. ^ "Title again...with a triumph against Olympiacos". paokfc.gr.
  42. ^ Stavros Sountoulidis (17 May 2017). "2003 Greek Cup final PAOK–Aris 1–0 (17/5/2003)". gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 15 July 2019.
  43. ^ Dimos Mpouloukos (16 April 2012). "Παιχνίδια στην πλάτη του ΠΑΟΚ..." [Transfers of shares against PAOK interest]. gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 26 September 2019.
  44. ^ Kostas Petrotos (9 February 2017). "9/2/1998: Η μέρα που έφυγε το γελαστό παιδί" [The day the smiling kid passed away]. sport24.gr (in Greek). Retrieved 16 July 2019.
  45. ^ "Time doesn't go by, it stops..." paokfc.gr. Retrieved 16 July 2019.
  46. ^ "Seven Killed in Greece Bus Wreck". apnews.com. 4 October 1999. Retrieved 16 July 2019.
  47. ^ Manos Androulakis (9 February 2017). ""Κατσούρη ζεις…" Η ζωή που έζησε και δεν έζησε" [The life of Panagiotis Katsouris]. sport-retro.gr (in Greek). Retrieved 8 November 2019.
  48. ^ "PAOK punished with 3–0 loss". uefa.com. 13 August 2004. Retrieved 17 July 2019.
  49. ^ "Εκτός Κυπέλλου UEFA ο ΠΑΟΚ, στη θέση του ο Ατρόμητος" [PAOK banned from UEFA Cup and replaced by Atromitos]. in.gr (in Greek). 2 June 2006. Retrieved 17 July 2019.
  50. ^ "Ο αποδιοπομπαίος (η)Γούμενος του ΠΑΟΚ" [PAOK's scapegoat]. tovima.gr (in Greek). 27 August 2006. Retrieved 17 July 2019.
  51. ^ "Κατάληψη στην Τούμπα" [PAOK's headquarters at Toumba occupied]. sport-fm.gr (in Greek). 5 May 2006. Retrieved 4 October 2019.
  52. ^ Dimitris Kritis (17 August 2006). "Στα πράσινα ο Σαλπιγγίδης" [Salpingidis in the green jersey]. contra.gr (in Greek). Retrieved 17 July 2019.
  53. ^ "Παραιτήθηκε από την προεδρία της ΠΑΕ ΠΑΟΚ ο Γ. Γούμενος" [Goumenos resigned from PAOK's presidency]. in.gr (in Greek). 14 November 2006. Retrieved 17 July 2019.
  54. ^ Kishen Patel (4 June 2012). "Euro 2004 Legends: Theodoros Zagorakis". goal.com. Retrieved 4 October 2019.
  55. ^ "Ο Ζαγοράκης κρεμάει τα παπούτσια του για να αναλάβει πρόεδρος στον ΠΑΟΚ" [Zagorakis ends football career to assume PAOK presidency]. in.gr (in Greek). 14 June 2007. Retrieved 9 October 2019.
  56. ^ "Zagorakis announces retirement, set to take over at PAOK". uk.reuters.com. 15 June 2007. Retrieved 31 October 2019.
  57. ^ Stavros Sountoulidis (19 September 2017). "Ασπρόμαυρα ρεκόρ και ιστορίες… διαρκείας!" [Records and stories about season tickets]. gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 23 July 2019.
  58. ^ "Long-serving striker ends career". ekathimerini.com. 3 January 2008. Retrieved 23 July 2019.
  59. ^ "PAOK plump for Santos experience". uefa.com. 5 September 2007. Retrieved 23 July 2019.
  60. ^ Antonis Tsakaleas (11 May 2016). "Αδερφέ, εσύ ήσουν ΠΑΟΚ και απλά δεν το ήξερες..." [García, you were already a PAOK fan, you simply didn't know that...]. contra.gr (in Greek).
  61. ^ Richard van Poortvliet (22 February 2011). "Ignashevich on the spot to send CSKA through". uefa.com. Retrieved 31 October 2019.
  62. ^ "Όσκαρ ατυχίας και αποκλεισμός του ΠΑΟΚ από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας" [Unlucky PAOK eliminated by CSKA Moscow]. in.gr (in Greek). 22 February 2011. Retrieved 24 July 2019.
  63. ^ "PAOK hire experienced Bölöni". uefa.com. 9 June 2011. Retrieved 23 July 2019.
  64. ^ Josh Hershman (30 November 2011). "Ten-man PAOK advance thanks to Tottenham win". uefa.com. Retrieved 24 April 2020.
  65. ^ "Παραιτήθηκε ο Ζαγοράκης, τον διαδέχτηκε ο Βρύζας" [Zagorakis resigned, succeeded by Vryzas]. tovima.gr (in Greek). 26 January 2012. Retrieved 16 July 2019.
  66. ^ Harry Papachristou (26 January 2012). "PAOK president Zagorakis resigns to appease angry fans". uk.reuters.com. Retrieved 23 July 2019.
  67. ^ "Ivan Savvidis". forbes.com.
  68. ^ "Ivan Savvidis personal website". savvidi.ru.
  69. ^ "Επιβεβαίωση εισροής κεφαλαίων από τον Ιβάν Σαββίδη" [Savvidis' income funds confirmed]. sportdog.gr (in Greek). 10 August 2012. Retrieved 16 July 2019.
  70. ^ Areti Kotseli (11 August 2012). "Savvidis takes big stake in PAOK Football Club". greekreporter.com. Retrieved 17 July 2019.
  71. ^ "PAOK FC present full payment invoices of their depts". paokfc.gr. 12 May 2015. Retrieved 18 July 2019.
  72. ^ "Ελεύθερος ο ΠΑΟΚ! Παρελθόν ο βραχνάς των χρεών" [PAOK are free from debt burden!]. in.gr (in Greek). 12 May 2015. Retrieved 17 July 2019.
  73. ^ Giannis Malamas (11 May 2018). "2014 Greek Cup final Panathinaikos–PAOK 4–1 (26/4/2014)". inpaok.com (in Greek). Retrieved 18 July 2019.
  74. ^ Daniel Thacker (10 December 2015). "Mak show means PAOK outflank Dortmund". uefa.com. Retrieved 26 April 2020.
  75. ^ Graham Wood (9 March 2016). "PAOK replaces manager Tudor with Vladan Ivic". ekathimerini.com. Retrieved 23 July 2019.
  76. ^ "The first trophy of the Savvidis era". paokfc.gr.
  77. ^ "PAOK Salonica beat AEK Athens to win Greek Cup final marred by crowd violence". eurosport.com. 7 May 2017. Retrieved 7 May 2020.
  78. ^ "Greece's PAOK names Răzvan Lucescu as new coach". Associated Press. 11 August 2017. Retrieved 11 August 2017.
  79. ^ "To ντέρμπι ΠΑΟΚ–Ολυμπιακός δεν άρχισε ποτέ - Ρολό ταμειακής τραυμάτισε τον Γκαρθία" [PAOK–Olympiacos derby never started - Cash register paper roll injured Garcia]. enikos.gr (in Greek). 25 February 2018. Retrieved 18 July 2019.
  80. ^ "PAOK v Olympiakos abandoned after manager is hospitalised by toilet roll thrown by fans". foxsports.com. 26 February 2018. Retrieved 19 July 2019.
  81. ^ "PAOK president Ivan Savvidis enters pitch with hand gun on his belt". en.protothema.gr. 11 March 2018. Retrieved 19 July 2019.
  82. ^ "Greek Super League suspended after PAOK Salonika president invades pitch with gun". BBC Sport. 12 March 2018. Retrieved 13 March 2018.
  83. ^ "PAOK 1st undefeated team in Greek league season for 55 years". espn.com. 5 May 2019. Retrieved 22 October 2019.
  84. ^ "Champions PAOK and their global effect". paokfc.gr. 30 April 2019. Retrieved 24 April 2020.
  85. ^ Kantouris, Costas (2 July 2019). "Greek champion PAOK signs Ferreira as new coach". Associated Press. Retrieved 4 July 2019.
  86. ^ Χιονίδου, Όλγα (22 July 2023). "Στη λίστα με τα κορυφαία wonderkids ο Ντέλιας!". inpaok.com (in Greek). Retrieved 28 March 2024.
  87. ^ George Georgakopoulos (22 May 2022). "Panathinaikos ends eight-year trophy drought lifting the Greek Cup". ekathimerini.com. Retrieved 29 June 2022.
  88. ^ "ΑΕΚ - ΠΑΟΚ 2-0: Ασύγκριτη! Η Ένωση κατέκτησε ένα ιστορικό νταμπλ, σάρωσε τους Θεσσαλονικείς με 10 παίκτες από το 6'". www.sport24.gr (in Greek). Retrieved 28 March 2024.
  89. ^ "Η ζωή και η καριέρα του θρυλικού Γιώργου Κούδα" [Life and career of legendary Giorgos Koudas]. sport-retro.gr (in Greek). Retrieved 23 October 2019.
  90. ^ "H ζωή του Γιώργου Κούδα" [The life of Giorgos Koudas]. gazzetta.gr (in Greek). 23 November 2015. Retrieved 23 October 2019.
  91. ^ "Ο Γιώργος Κούδας μέσα από διηγήσεις" [Giorgos Koudas through narratives] (in Greek). paokfc.gr. 23 November 2015.
  92. ^ Ευγένιος Δαδαλιάρας (28 November 2019). "Το "όχι" του Παντελάκη στους δικτάτορες" [Pantelakis' "no" to the dictators]. novasports.gr (in Greek). Retrieved 12 March 2025.
  93. ^ "Η ιστορική απάντηση του Παντελάκη" [Pantelakis' historic response]. mixanitouxronou.gr (in Greek). Retrieved 13 July 2019.
  94. ^ Βασίλης Νικολόπουλος (22 October 2017). "Ολυμπιακός – ΠΑΟΚ: Ξετυλίγοντας το κουβάρι της κόντρας που κρατά πάνω από μισό αιώνα". eleftherostypos.gr (in Greek). Retrieved 10 October 2019.
  95. ^ Δημήτρης Μώρος (8 November 2013). "Αυτή η βεντέτα δε θα σβήσει ποτέ". tanea.gr (in Greek). Retrieved 4 January 2021.
  96. ^ "Ιστορικό αρχείο ΕΡΤ - Ο ΠΑΟΚ κατακτά το Κύπελλο Ελλάδας (5 Ιουλίου 1972)". ert.gr (in Greek). 5 July 2017. Retrieved 17 July 2019.
  97. ^ "Η κατάκτηση του πρώτου τίτλου". paokfc.gr.
  98. ^ "Κυπελλούχος Ελλάδος 1974". paokfc.gr.
  99. ^ "Στην κορυφή του ελληνικού ποδοσφαίρου". paokfc.gr.
  100. ^ Απόστολος Παγώνης (12 April 2015). "Κούδας: «Ήρθε η ώρα για τίτλους»". gazzetta.gr. Retrieved 5 April 2025.
  101. ^ Σταύρος Σουντουλίδης (24 March 2016). "Ο ΠΑΟΚ, ο Κούδας και ο Κρόιφ (vid & pics)". gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 2 April 2025.
  102. ^ Mastrogiannopoulos, Alexander (21 June 2003). "Greece 1983/84". RSSSF.
  103. ^ "Το μεγάλο ρεκόρ του Κούδα". Proto Thema (in Greek). 5 May 2017.
  104. ^ "Τα 133 γκολ του Γιώργου Κούδα στο πρωτάθλημα". paokmania.gr (in Greek). 18 November 2017. Retrieved 25 October 2019.
  105. ^ Mamrud, Roberto (15 December 2016). "Greece - Record International Players". RSSSF.
  106. ^ Courtney, Barrie (28 March 2007). "European Championship 1980 - Final Tournament - Full Details". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Retrieved 22 September 2018.
  107. ^ "Κούδας: Τον τίμησαν όλοι". Makedonia (in Greek). 21 September 1995. Archived from the original on 6 May 2018. Retrieved 24 May 2017.
  108. ^ "Ο Γιώργος Κούδας με την Εθνική Ελλάδας". eu-football.info. Retrieved 9 November 2019.
  109. ^ "IFFHS , Κατάταξη των γηραιότερων που έπαιξαν σε διεθνή αγώνα". IFFHS. 23 September 2021. Retrieved 3 April 2025.
  110. ^ Stavros Sountoulidis (20 September 2022). "Ο τελευταίος χορός του Γιώργου Κούδα στην Τούμπα (pics & vids)". gazzetta.gr (in Greek). Retrieved 12 March 2025.
  111. ^ "Όταν ο ΠΑΟΚ πανηγύριζε το δεύτερο του πρωτάθλημα (Pics+vid)". sdna.gr (in Greek). 16 June 2021. Retrieved 3 April 2025.
  112. ^ "Αϊδινίου: Το «σκαθάρι» που έγινε 73 ετών και οι ξεχωριστές «ιστορίες» του". amna.gr (in Greek). 21 February 2021. Retrieved 3 April 2025.
  113. ^ Alexander Mastrogiannopoulos (19 June 2003). "Greece 1987/88". RSSSF. Retrieved 15 February 2014.
  114. ^ "Το νέο ΔΣ της ΠΑΕ ΠΑΟΚ". paokfc.gr. 21 December 2015.
  115. ^ "Ο Χατζηπαναγής ψηφίστηκε ως ο κορυφαίος Έλληνας ποδοσφαιριστής των τελευταίων 50 ετών". in.gr (in Greek). 15 October 2003. Retrieved 31 March 2025.
  116. ^ Σήφης Βοτζάκης (6 April 2023). "Ένα παρατσούκλι, μία ιστορία…". ertsports.gr (in Greek). Retrieved 31 March 2025.
  117. ^ "Η πραγματική ιστορία πίσω από το "Πότε Βούδας – Πότε Κούδας"". mixanitouxronou.gr (in Greek). 27 May 2015.
Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Abudabanas/sandbox&oldid=1284429695"